OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Hotel Pod Orłem, na terenie centrum historycznej Białej Krakowskiej, jest wzniesioną na początku XX w. czteropiętrową budowlą. Obok stylu secesyjnego zawiązuje w swych formach do tradycji renesansu, baroku i klasycyzmu. Obecnie - od lat 90-tych zeszłego stulecia - pełni funkcje biurowca oraz pasażu handlowego. Najwspanialszą częścią obiektu jest niewątpliwie wystawna Sala Redutowa - jedno z najwytworniej urządzonych tego rodzaju wnętrz w Polsce.
Dawniej na miejscu budowli Hotelu mieścił się zajazd, znajdujący się przy wytyczonym w końcu XVIII wieku tzw. trakcie cesarskim. Hotel, którego budowę ukończono w 1905 r. i który nosił pierwotnie nazwę „Pod Czarnym Orłem”, wzniesiony został przez właściciela fabryki wódek i likierów, Jakuba Grossa, na wzór hoteli wiedeńskich. W tym sławnym budynku zatrzymywały się niegdyś znane osoby, jak Karol I Habsburg, ostatni cesarz Austro-Węgier, i Józef Piłsudski. W hotelu, który stał się szybko centrum towarzyskim lokalnej elity, odbywało się wiele imprez – np. organizowano tu występy teatralne oraz bale Ligi Morskiej i Kolonialnej. Ciekawostką jest także, iż w 1938 roku w tutejszej restauracji schwytano Nikifora Maruszeczkę - jednego z najsłynniejszych i najgroźniejszych ówczesnych polskich przestępców. Pochodzący z Podkarpacia rzezimieszek wychowywany przez matkę alkoholiczkę, już w wieku 14 lat trafił do domu poprawczego za kradzież. Na początku lat 30-tych XX w. wyjechawszy na Śląsk i dokonując kilku morderstw, zyskał rychło sławę brutalnego, bezwzględnego przestępcy. Kilkakrotnie uchodząc obławom policyjnym, swą kryminalną działalność kontynuował m.in. w Berlinie. Do końca jego wyczynów przyczynił się nałóg alkoholowy: pijany Maruszeczko 8 stycznia 1938 r. właśnie w hotelu Pod Orłem wywołał awanturę. Rozpoznany (na podstawie portretów pamięciowych) przez klientów, został schwytany i oddany w ręce policji, wkrótce zaś, po procesie, skazany na śmierć. W latach 90-tych XX w. budynek hotelu wyremontowano. Niebawem stał on się biurowcem oraz ekskluzywnym pasażem handlowym, w skład którego wchodzi także połączona z nim kamienica.
Z zewnątrz budowlę zdobią urozmaicone elementy architektoniczne: jońskie pilastry, a także motywy orłów, lwich pysków ze stylizowanym orłem i parą puttów w szczycie. Wnętrza posiadają charakter neorenesansowy oraz secesyjny. Na pierwszym piętrze mieści się Sala Redutowa w stylu neorenesansowym, ze wspaniałymi plafonami i żeliwnymi arkadami, a także bogatą dekoracja sztukatorską. Od czasów powstania hotelu do II wojny światowej sala stanowiła jedno z miejsc spotkań ówczesnych elit.
