Szlak Przyrody Województwa Śląskiego

Graniczne Meandry Odry, fot. KGO

Szlak Przyrody Województwa Śląskiego

Szlak Przyrody Województwa Śląskiego tworzą miejsca o wyjątkowych walorach przyrodniczych, obszary stanowiące dziedzictwo przyrody ożywionej i nieożywionej naszego regionu. Nie ma on charakteru trasy wyznakowanej w terenie – jest to zbiór obiektów rozrzuconych na terenie całego województwa śląskiego, pomiędzy którymi turysta przemieszcza się w wybrany przez siebie sposób, samodzielnie dokonując selekcji interesujących go atrakcji.

Lasek Miejski nad Puńcówką, fot. Wojciech Wandzel

Szlak Przyrody liczy ponad 50 obiektów, zlokalizowanych zarówno na obszarach naturalnych, jak i przekształconych przez człowieka. Obiekty zostały wytypowane w oparciu o przewodni walor przyrodniczy – florystyczny, faunistyczny, siedliskowy, związany z przyrodą nieożywioną, ochroną przyrody, założeniami parkowymi czy też zbiorami muzealnymi. Wszystkie zaproponowane miejsca dostępne są przez cały rok. Dla pełnego poznania ich walorów przyrodniczych warto jednak odwiedzić je we wskazanym terminie i skorzystać z zaproponowanej trasy zwiedzania.

Celem przyświecającym utworzeniu Szlaku Przyrody było zainteresowanie zwiedzaniem i poznawaniem przyrody województwa śląskiego zarówno jego mieszkańców, jak i turystów spoza regionu. Szlak ma także podnosić wiedzę przyrodniczą, kształtować świadomość ekologiczną i postawy prośrodowiskowe, promować kulturę, rozwijać edukację regionalną oraz odmieniać wizerunek województwa śląskiego jako obszaru postrzeganego przez pryzmat wielowiekowej działalności przemysłowej. Proponowana forma turystyki ukierunkowana jest na bliski kontakt z przyrodą, niepowodujący jednak utraty czy pogorszenia stanu odkrywanych walorów przyrodniczych.

Dolina Wodącej, fot. J. Krawczyk

Szlak ma charakter otwarty, co oznacza możliwość włączania na listę nowych obiektów. Wszystkich badaczy i miłośników przyrody zachęcamy więc do dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem w procesie jego tworzenia. Koordynatorem Szlaku Przyrody jest Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.

Zasady zwiedzania Szlaku Przyrody

Turysto, pamiętaj! Chroń siebie oraz przyrodę!

Przestrzegaj zasad obowiązujących na obszarach chronionych i uważaj na swoje bezpieczeństwo! Nie zbaczaj z wytyczonych szlaków, ścieżek i tras spacerowych. Biwakowanie i palenie ognisk dozwolone jest tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Nie zbliżaj się do krawędzi urwistych zboczy, nie wchodź do jaskiń nieudostępnionych turystycznie. Nie poruszaj się po szlaku przyrody po zmroku i przed świtem. Pamiętaj, że w warunkach zimowych czas konieczny do przejścia może być nawet dwa razy dłuższy niż czas podawany na mapach turystycznych dla warunków letnich, a dzień jest zimą krótszy.

Cisza i spokój są naturalne w świecie przyrody. Nie hałasuj. Ciche otoczenie sprzyja relaksowi i podziwianiu przyrody, a jednocześnie pozwala dzikim zwierzętom żyć w spokoju. Nie zrywaj roślin, grzybów i runa leśnego, nie płosz zwierząt, nie zabieraj skał na pamiątkę. Nie pozostawiaj po sobie resztek pożywienia i śmieci. Zwierzęta nie potrzebują dokarmiania.

Sprawdź wcześniej i przestrzegaj zasad obowiązujących na obszarach chronionych. Te najbardziej restrykcyjne dotyczą rezerwatów przyrody. Więcej informacji znaleźć można na stronach Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska https://www.gdos.gov.pl/zasady-obowiazujace-w-rezerwatach-przyrody

Data dodania: 01.02.2021

Wyświetlenia: 1576

Obiekty na szlaku

Arboretum Bramy Morawskiej

Racibórz

Arboretum Bramy Morawskiej to ogród botaniczny położony na terenie lasu Obora w Raciborzu w granicach Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Brama Morawska, której północnym fragmentem jest dolina Odry, to obniżenie pomiędzy Sudetami a Karpatami, znajdujące się na pograniczu Polski i Czech. Jest to najcieplejszy obszar w Polsce. Arboretum to ogród botaniczny w którym dominują drzewa i krzewy. Arboretum w Raciborzu jest jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji turystycznych w Krainie Górnej Odry.

Bagna nad Białą Przemszą

Dąbrowa Górnicza

Obszar „Bagna nad Białą Przemszą” obejmuje fragment doliny Białej Przemszy wraz z jej otoczeniem, zlokalizowany na obrzeżach Pustyni Błędowskiej. Pod względem przyrodniczym jest to teren o dużym zróżnicowaniu siedlisk, wynikającym z uwarunkowań naturalnych tj. geologii i rzeźby terenu oraz warunków hydrologicznych, a także prowadzonej na tym terenie gospodarki człowieka.

Dolina Wapienicy

Bielsko-Biała

Dolina Wapienicy to interesujący przyrodniczo obszar należący do Beskidu Śląskiego, znajdujący się w bezpośredniej bliskości Bielska-Białej (formalnie w granicach administracyjnych miasta). Znajduje się tu, utworzony w 1990 r., zespół przyrodniczo-krajobrazowy o powierzchni 1510 ha. Dolinę otaczają malownicze, beskidzkie grzbiety opadające ku dolinie lesistymi zboczami. Teren stanowi popularny cel spacerów mieszkańców Bielska. Przebiega tędy kilka szlaków turystycznych.

Dolina Wodącej

Smoleń

Dolina Wodącej leży na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w rejonie Wolbromia i Pilicy, a dokładnie - między wsiami Smoleń i Domaniewice. Ładną krajobrazowo i urozmaiconą, lesistą w znaczniej mierze okolicę, zdobią liczne, wapienne ostańce. Cechą doliny jest brak stałego cieku wodnego. Tego rodzaju zjawisko jest niejednokrotnie spotykane na terenach jurajskich i wiąże się z wapiennym podłożem, łatwo przepuszczającym wodę. W dolinie znajduje się szereg jaskiń. W grocie Biśnik odkryto najstarsze na ziemiach polskich ślady bytności człowieka.

GEOsfera w Jaworznie

Jaworzno

Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie położony jest w niecce dawnego kamieniołomu wapieni triasowych Sodowa Góra.

Graniczne Meandry Odry

Chałupki

Graniczne Meandry Odry to jeden z interesujących, chronionych obszarów, leżący na brzegach Odry w rejonie Chałupek oraz ujścia Olzy. W tym miejscu rzeka jest nieuregulowana, a jej malownicze meandry wraz z okolicznymi łąkami i lasami tworzą teren cenny przyrodniczo. Kręte koryto rzeki oraz jej najbliższe otoczenie zostało zgłoszone do sieci Natura 2000. Wcielana obecnie przez samorządy oraz ekologiczną fundację koncepcja ma za zadanie pogodzić ochronę przyrody z racjonalnym użytkowaniem doliny.

Góra Biakło

Olsztyn

Góra Biakło - wznosząca się nad Olsztynem koło Częstochowy na wysokość 340 m n.p.m. - jest jednym z najbardziej malowniczych wzniesień na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Ze względu na charakterystyczne ukształtowanie szczytowego, skalnego grzebienia, bywa nazywana Jurajskim Małym Giewontem. Na skale postawiono nawet krzyż, upamiętniający pontyfikat Jana Pawła II. Ze szczytu rozlega się wspaniały widok na cztery strony świata, a tutejsze ostańce są okupowane przez miłośników wspinaczki.

Góry Towarne

Olsztyn

Góry Towarne to grupa malowniczych, pokrytych wapiennymi skałkami wzniesień, położonych w sąsiedztwie miejscowości Kusięta, na północ od Olsztyna. Zajmują one niewielką, w większości bezleśną powierzchnię. Nazwa wzgórz, określanych także jako Góry Towarnie lub Towarowe, związana jest z dawnym wykorzystaniem tutejszych jaskiń do ukrywania towarów przez karawany kupieckie podróżujące z Krakowa na północ.

Hala Rysianka

Żabnica

Hala Rysianka od wielu już lat konkuruje z położoną po sąsiedzku Halą Lipowską urodą rozległej polany, wspaniałą panoramą od Romanki i Pilska, przez Tatry po Małą Fatrę, oraz stylowym schroniskiem turystycznym. W okresie międzywojennym schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Hali Rysianka było centrum polskiego ruchu turystycznego w tej części Beskidu Żywieckiego. Przy schronisku znajduje się węzeł szlaków turystycznych wszystkich kolorów.

Jeziorko krasowe i uwał w Kusiętach

Kusięta

Jeziorko w Kusiętach jest największym akwenem w zespole oczek wodnych utrzymujących się na słaboprzepuszczalnych, gliniastych osadach wypełniających leje krasowe, które stosunkowo licznie występują w rejonie Kusięta – Srocko – Małusy Wielkie. To jedyne tego rodzaju obiekty na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Jezioro Goczałkowickie

Goczałkowice-Zdrój

Jezioro Goczałkowickie (Zbiornik Goczałkowicki) – to zaporowy zbiornik na Wiśle utworzony w 1956 roku. Jego maksymalna powierzchnia wynosi 3200 ha, a pojemność całkowita ok. 168 mln m³. Długość zapory - 2980 m. Jest to zbiornik retencyjny zaopatrujący w wodę część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Prócz zaopatrzenia w wodę pełni on także funkcje retencyjne i gospodarcze (gospodarka rybacka).

Jeziora Pogoria

Dąbrowa Górnicza

„Pojezierze Dąbrowskie” powstało dzięki działalności zagłębiowskich i śląskich kopalń. Na terenach położonych na północ od dzisiejszego centrum Dąbrowy Górniczej przez dziesięciolecia pozyskiwały one tzw. piasek podsadzkowy i wypełniały nim pustki poeksploatacyjne. Powstałe wyrobiska, nie rekultywowane, napełniły się czystą wodą. W pierwszym zbiorniku pochodziła ona w dużej części z płynącej tutaj rzeczki – Pogorii. Stąd też wzięła się nazwa wszystkich pozostałych akwenów.

Kamieniołom Blachówka

Bytom

Obiekt turystyczny to obszar nieczynnego obecnie kamieniołomu, w którym od lat 90. XIX wieku do 1990 r. prowadzono eksploatację rud żelaza, a po ich wyczerpaniu – dolomitów. W wyrobisku można obserwować kilkudziesięciometrowy profil środkowotriasowych skał osadowych, powstałych w środowisku morskim ok. 250-205 mln lat temu.

Kamieniołom Jasieniowa

Goleszów

Jasieniowa Góra zbudowana jest z wapieni cieszyńskich, stanowiących najstarsze skały fliszu Karpat Zewnętrznych, a ich odsłonięcie można obserwować w nieczynnych wyrobiskach.

Kamieniołom Kielniki

Olsztyn

Kamieniołom w Kielnikach prezentuje elementy budowy geologicznej najstarszego piętra jury górnej (oksford – ok. 163-157 mln lat temu) – wapienie skaliste w formie soczew (bioherm) powstałych przy udziale kolonii sinic oraz gąbek oraz wapienie ławicowe, wypełniające baseny sedymentacyjne między zespołami bioherm, tworzącymi wzniesienia o charakterze rafowym.

Kamieniołom w Kozach

Kozy

Kamieniołom zlokalizowany jest na wysokości 600 m n.p.m. w Kozach Górnych, na północnym stoku Hrobaczej Łąki (828 m n.p.m.) w Beskidzie Małym, w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Małego, a także na granicy obszaru Natura 2000 Beskid Mały. Powstał on w latach 1910-1912, kiedy zaczęto tu produkować kruszywo dla celów transportu kolejowego i drogowego w ilości około 100 tys. ton/rok. Wyrobisko zostało wyłączone z użytkowania w latach 90. XX wieku.

Kamieniołom Lipówka

Rudniki

W nieczynnym już wyrobisku odsłonięte zostały skały wapienne powstałe w najstarszym piętrze stratygraficznym jury górnej (oksford) – ok. 163-157 mln lat temu.

Kamieniołom Skalica

Ustroń

Nieczynny kamieniołom Skalica położony jest w dolnej części północno-zachodniego stoku Skalicy (487 m n.p.m.). Wyrobisko, zajmujące 1 ha powierzchni, odsłania piaskowce warstw godulskich dolnych.

Łąka kosaćcowa w Kaletach

Kalety

Celem ochrony użytku ekologicznego, utworzonego przez Wojewodę Śląskiego w 2004 roku, jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych ginącego zbiorowiska łąki trzęślicowej ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin. Łąka trzęślicowa Molinietum caeruleae to zbiorowisko półnaturalne związane z tradycyjną, ekstensywną gospodarką rolną.

Malinów

Szczyrk

Obiekt obejmuje grzbiet Malinowa biegnący od Malinowskiej Skały ku Przełęczy Salmopolskiej wraz z doliną potoku Malinów. W stokach Malinowa kryją się wejścia do licznych jaskiń o genezie grawitacyjnej, w tym udostępnionej do zwiedzania Jaskini Malinowskiej.

Miechowicka Ostoja Leśna

Bytom

Miechowicka Ostoja Leśna to zespół przyrodniczo-krajobrazowy utworzony w 2012 roku na powierzchni ponad 300 ha. Obejmuje fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego o dużym zróżnicowaniu ekosystemów.

Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu

Zabrze

Zabrzański ogród botaniczny położony jest w centrum miasta. Inicjatorem jego powstania był w latach międzywojennych, a więc za czasów przynależności Zabrza do Niemiec, dyplomowany inspektor budownictwa ogrodniczego Fritz Berckling, pochodzący z Halle. Ogród w latach powojennych został znacznie powiększony, a w jego obecnym układzie przestrzennym wyróżnić można: część botaniczną, parkową, plac zabaw z licznymi urządzeniami dla najmłodszych oraz tereny gospodarcze ze szklarniami i palmiarnią.

Muzeum Nauk o Ziemi UŚ

Sosnowiec

Muzeum Nauk o Ziemi w Sosnowcu prezentuje bogatą kolekcja zbiorów geologicznych, głównie skał, minerałów, skamieniałości, w tym pochodzących z obszaru województwa śląskiego.

Muzeum Paleontologiczne w Lisowicach

Lisowice

Historia lisowickiego muzeum jest krótka, lecz interesująca. Miejscowość Lisowice znana jest z prowadzonych z początkiem XXI w. wykopalisk, podczas których znaleziono tutaj szczątki różnych prehistorycznych zwierząt, a także roślin. Jednym z najciekawszych znalezisk były odkryte w Lisowicach skamieniałości należące do… smoka wawelskiego. Niewielkie muzeum działa od 2008 r. Przygotowano tu m.in. atrakcje dla najmłodszych.

Muzeum Świerka i Woliera Pokazowa Głuszców w Jaworzynce

Jaworzynka

Jeśli zdarzy się kataklizm, który zniszczy wszystkie drzewa w Karpatach, do akcji wkroczy „jednostka do zadań szczególnych”, czyli Karpacki Bank Genów Wyrchczadeczka w Jaworzynce. Lasy odrodzi się ze zgromadzonych w jego magazynach szlachetnych nasion świerka istebniańskiego. To zresztą nie jedyna tajemnica Jaworzynki. W Wolierze Pokazowej zobaczyć można jak dbają o odrodzenie głuszca w polskich lasach. Dla wielu zaskakująca może się okazać wizyta w Muzeum Świerka.

Obserwatorium Nietoperzy w Brennej

Brenna

Obserwatorium nietoperzy na strychu szkoły, jedno z nielicznych w kraju. W okresie od maja do września można tu zobaczyć kolonie dwóch gatunków nietoperzy – podkowca małego i nocka dużego. Jedno z najliczniejszych letnich stanowisk podkowca małego w Beskidzie Śląskim i kraju.

Odkrywka cieszynitów

Cieszyn

Pogórze Cieszyńskie, a w szczególności obszar położony w pobliżu Cieszyna, obfituje w formy terenu ukształtowane na skutek wydobywania lokalnych surowców, m.in. cieszynitów. Skały te były wykorzystywane przez człowieka już od schyłku epoki brązu i w epoce żelaza przy produkcji ceramiki.

Park pałacowy w Świerklańcu

Świerklaniec

Park w Świerklańcu jest jedną z perełek pozostawionych potomnym przez rodzinę Henckel von Donnersmarck. Niegdyś był pięknym obramowaniem istniejącego na tym terenie pałacu, zwanego „Małym Wersalem”(spłonął w 1945 r.). W 154-hektarowym parku w stylu angielskim można podziwiać ponad stuletnie dęby, kasztanowce, jawory i cisy, a liczne stawy są rajem dla wędkarzy. Wielbicieli sztuki powinny zainteresować oryginalne rzeźby francuskiego artysty, Emmanuela Fremieta.

Park w Reptach i Dolina Dramy

Tarnowskie Góry

Park zamkowy w Tarnowskich Górach Reptach Śląskich rozciąga się w południowo-zachodniej części miasta. Park, w stylu angielskim, otaczał niegdyś myśliwski zamek właścicieli tych terenów, czyli hrabiów Henckel von Donnersmarck, którzy urządzali tutaj prestiżowe polowania. Po II wojnie światowej zamek zniszczał, pozostały jedynie dwa budynki gospodarcze. Ten cenny przyrodniczo teren objęto ochroną w ramach Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Park w Reptach i Dolina Dramy”.

Park Zamkowy i Zwierzyniec w Pszczynie

Pszczyna

Zabytkowy Park Pszczyński z XVIII wieku z pięknymi założeniami krajobrazowymi z licznymi otwarciami widokowymi, rozlewiskami i stawami, starodrzewem, malowniczymi skupiskami drzew i krzewów oraz Pokazową Zagrodą Żubrów.

Przełom Warty koło Mstowa

Mstów

Przełom Warty koło Mstowa to nazwa specjalnego obszaru ochrony siedlisk w ramach sieci Natura 2000, który obejmuje dużą część Mirowskiego Przełomu Warty, ciągnącego się przez 12 km - od Częstochowy (na zachodzie), po Mstów (na wschodzie). Ochronie podlega tutaj naturalny fragment doliny rzecznej, ze zróżnicowanymi zbiorowiskami roślinnymi oraz cennymi gatunkami zwierząt. Walory przyrodnicze uzupełnione są przez atrakcje krajobrazowe i historyczne.

Pustynia Błędowska

Dąbrowa Górnicza

Pustynia Błędowska, rozciągająca się na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego - od Błędowa (dzielnicy Dąbrowy Górniczej) do Kluczy - to największy w Polsce i jeden z większych w Europie obszar lotnych piasków. Teren piaszczysty jest zresztą znacznie większy, niż sam obszar Pustyni Błędowskiej. Ta „polska Sahara” to także jedna z bardziej interesujących atrakcji Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz rejon w którym przecina się kilka szlaków turystycznych.

Pustynia Siedlecka

Siedlec

Mianem Pustyni Siedleckiej określa się jeden z piaszczystych obszarów na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Nazwę nadano terenowi jednego z dawnych wyrobisk piasku, znajdującemu się w rejonie wsi Siedlec. Tutejsza „pustynia” choć jest znacznie mniejsza od najsławniejszej Pustyni Błędowskiej, stanowi atrakcję turystyczną. Wydmy osiągają tu wysokość 30 m, a w upalne dni w gorącym powietrzu zobaczyć można zjawisko fatamorgany.

Rezerwat Barania Góra

Wisła

Barania Góra jest drugim pod względem wysokości szczytem Beskidu Śląskiego (1220 m n.p.m.). Jej zachodnie stoki rozcinają koryta źródłowych potoków Wisły, zwanej królową polskich rzek - Białej i Czarnej Wisełki. Źródło Białej Wisełki znajduje się na północno-zachodnim stoku, na wysokości ok. 1100 m n.p.m., z kolei Czarna Wisełka ma kilka źródeł, tzw. wykapów na wysokości ok. 1130 m n.p.m., które dają początek strumieniom zlewającym się niżej w potok Czarnej Wisełki.

Rezerwat Cisy nad Liswartą

Herby

Rezerwat przyrody „Cisy nad Liswartą” jest rezerwatem leśno-florystycznym. Obszar podlegający ochronie zajmuje powierzchnię prawie 24 ha i znajduje się w gminie Herby, w pobliżu przysiółka Łęg. Obok cisa występują tu stanowiska kilkunastu innych roślin chronionych. Obecnie obszar ten wchodzi w skład Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”. Poznanie obiektu umożliwia ścieżka dydaktyczna.

Rezerwat Czantoria

Ustroń

Rezerwat Czantoria leży na północnych stokach Wielkiej Czantorii (995 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim, w granicach administracyjnych Ustronia. Chroni leśne zbiorowiska roślinne, w tym największą osobliwość: ponad stupięćdziesięcioletni las bukowo-jodłowy z domieszką jesionów. W rezerwacie spotkać można wiele gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową. Sporadycznie zaglądają tu nawet wilki i rysie. Przez rezerwat wytyczono szlaki turystyczne oraz ścieżkę przyrodniczo-leśną.

Rezerwat Góra Zborów

Podlesice

Góra Zborów, zwana też Górą Berkową, to niezwykle malownicze oraz popularne wśród turystów wzgórze w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, o wysokości 462 m n.p.m. Rezerwat przyrody nieożywionej o nazwie „Góra Zborów” oprócz głównego wzniesienia obejmuje także pobliską Górę Kołoczek. Rezerwat zajmuje powierzchnię 45 ha. W wyniku procesów krasowych, związanych z działaniem sił przyrody na skały wapienne, utworzyły się tutaj liczne ostańce, leje krasowe i jaskinie.

Rezerwat Las Murckowski

Katowice

Rezerwat Las Murckowski leży w granicach Katowic, na południu miasta - na terenie dzielnicy Murcki. Rezerwat składa się z dwóch enklaw przedzielonych drogą szybkiego ruchu, łączącą Katowice z Bielskiem-Białą. Chroni się tutaj kompleks leśny zbliżony do naturalnego, tworzącego niegdyś Puszczę Śląską. Głównym siedliskiem jest kwaśna buczyna niżowa z pomnikowymi okazami nawet 150-letnich buków i dębów.

Rezerwat Lasek Miejski nad Puńcówką

Cieszyn

Rezerwat Lasek Miejski nad Puńcówką to obszar chroniony na terenie miasta Cieszyna, którego celem jest zachowanie tutejszych stanowisk rośliny cieszynianki wiosennej oraz fragmentu lasu grądowego. Lasek Miejski nad Puńcówką jest częściowym rezerwatem florystycznym. Obejmuje powierzchnię 6,96 hektara, a utworzony został w 1961 roku.

Rezerwat Łężczok

Babice

Rezerwat Łężczok to pod względem przyrodniczym jeden z najcenniejszych obszarów Bramy Morawskiej, a więc terenów stanowiących obniżenie pomiędzy Sudetami a Karpatami. Rezerwat leży w powiecie raciborskim, na terenie parku krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Dość dużą powierzchnie zajmują stawy, lasy i łąki, będące schronieniem dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Teren dostępny jest dzięki szlakom turystycznym oraz ścieżkom dydaktycznym.

Rezerwat Parkowe

Złoty Potok

„Parkowe” jest rezerwatem leśno-krajobrazowym, położonym na południe od Złotego Potoku. Na obszarze chronionym, o powierzchni ponad 155 ha, znalazła się najbardziej malownicza część doliny Wiercicy, z formami skalnymi, źródłami, potokiem oraz założonymi przez człowieka stawami. Niemal całość powierzchni rezerwatu jest zalesiona. Na terenie tym zobaczymy także kilka zabytków. Przebiega tędy kilka szlaków turystycznych, m.in. Szlak Orlich Gniazd.

Rezerwat Pilsko

Korbielów

Pilsko, wznoszące się 1557 m n.p.m., stanowi pod względem wysokości drugi po Babiej Górze masyw Beskidu Żywieckiego. Rozpłaszczony wierzchołek posiada kilka kulminacji. Z uwagi na przebieg polsko-słowackiej granicy, najwyższy punkt góry należący do Polski ma wysokość 1542 m. Nosi on nazwę Góry Pięciu Kopców. Charakterystyczna kopa Pilska, widoczna z daleka, od dawna przyciągała wędrowców, którzy mają do dyspozycji sieć interesujących szlaków. Jest to także najwyższy punkt województwa śląskiego.

Rezerwat Romanka

Sopotnia Wielka

Romanka to wyniosły szczyt o wysokości 1366 m n.p.m., przewyższający lesistymi zboczami okoliczne doliny o ok. 600-800 m. Jest zatem jednym z najwyższych szczytów w masywie Pilska oraz w całym Beskidzie Żywieckim. Jak głosi legenda, Pilsko miał żenić się z Babią Górą, ale ta wzgardziła kimś znacznie niższym od siebie. Wtedy wzięła go za męża Romanka. Rejon szczytu to obszar interesującego rezerwatu przyrody, obejmującego lasy górnego regla.

Rezerwat Segiet

Bytom

„Segiet” jest częściowym rezerwatem przyrody, który zajmuje około 25 ha, położonym głównie na terenie Bytomia i - częściowo – Tarnowskich Gór. W granicach „Segietu” chroni się las bukowy, porastający stare wyrobiska kopalniane na jednym z najwyższych wzniesień Garbu Tarnogórskiego – Srebrnej Górze. Z rezerwatem sąsiadują stare kamieniołomy; związane są z nim również Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie. Najciekawsze miejsca udostępnia turystom ścieżka dydaktyczna „Las Segiecki”.

Rezerwat Sokole Góry

Olsztyn

Sokole Góry to znane amatorom jurajskich wędrówek skupisko wzniesień, znajdujące się nieopodal podczęstochowskiego Olsztyna. Lesiste masywy z urokliwymi wapiennymi skałkami oraz licznymi osobliwościami przyrodniczymi, stanowią jeden z największych rezerwatów na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Przez obszar Sokolich Gór przebiega Szlak Orlich Gniazd, a także kilka innych tras.

Rezerwat Śrubita

Rycerka Górna

Rezerwat Śrubita w Beskidzie Żywieckim położony jest na zachodnich zboczach grzbietu górskiego, który od szczytu Bugaj (1140 m n.p.m.), leżącego w głównym grzbiecie karpackim, odgałęzia się ku północy. Rezerwat obejmuje powierzchnię prawie 26 ha i utworzony został w 1958 r. Tereny objęte ochroną znajdują się na wysokości od 780 do 960 m n.p.m. Obok górnej części rezerwatu przebiega szlak turystyczny, prowadzi tutaj także ścieżka przyrodnicza z Rycerki Górnej.

Rezerwat Zasolnica

Porąbka

Zasolnica to charakterystyczne wzniesienie, o wysokości 555 m n.p.m., należące do pasma Hrobaczej Łąki w Beskidzie Małym. Lesista Zasolnica wznosi się od zachodu nad przełomowym odcinkiem doliny rzeki Soły. Na zboczach góry położony jest rezerwat przyrody, chroniący lasy należące do piętra pogórza oraz regla dolnego. Przez rejon masywu przebiegają dwa szlaki turystyczne, z których jeden – niebieski, z Żarnówki Małej do Kóz - przechodzi przez rezerwat.

Różaneczniki w Lubockiem

Pawełki

Na przełomie maja i czerwca co roku w centrum Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą, w lesie pomiędzy Pawełkami a Lubockiem można podziwiać pięknie kwitnące rododendrony. Cenne stanowisko znajduje się na trasie ścieżki “Na brzozę”

Skałka w Rydułtowach

Rydułtowy

„Skałka” w Rydułtowach to ciekawe miejsce pod względem geologicznym, gdyż dzięki odsłonięciu możemy obserwować skały karbońskie – piaskowce serii paralitycznej, należące do warstw porębskich. Powstały one w okresie karbonu, kiedy ówczesny obszar, na którym znajduje się obiekt, pokryty był bujną roślinnością i miał tendencje do osiadania. Zalewanie powstałej niecki (tzw. Górnośląskiej Niecki Węglowej) przez morze doprowadziło do nagromadzenia osadów piaszczysto-ilastych, a z bujnej flory przykrywanej osadami powstały pokłady węgla.

Stawy Wielikąt

Lubomia

Wielikąt to nazwa malowniczego kompleksu stawów hodowlanych, położonego w dolinie górnej Odry, w gminie Lubomia. Obiekt ten jest doskonałym przykładem korzystnego wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze, jego bogactwo i walory. Stawy hodowlane, utworzone dla prowadzenia gospodarki rybackiej prawdopodobnie już w średniowieczu, stanowią bowiem jednocześnie niezwykle atrakcyjne siedlisko dla ornitofauny.

Suchogórski Labirynt Skalny

Bytom

Suchogórski Labirynt Skalny to obszar wyrobisk pogórniczych, położony na terenie Tarnowskich Gór i Bytomia. Utwory geologiczne opisywanego terenu to wapienie i dolomity kruszconośne, którym towarzyszą złoża rud. Pochodzą one z okresu środkowego triasu, a więc liczą około 240 milionów lat. Najstarsze ślady po wydobywaniu rud na terenach Suchej Góry pochodzą aż z XIII wieku.

Uroczysko Buczyna

Chorzów

W Uroczysku najlepiej wykształconym płatem roślinności jest fragment kwaśnej buczyny niżowej, zawierający okazałe buki w wieku 120-150 lat. Istotną rolę w opisywanej buczynie odgrywa martwe drewno pod postacią powalonych drzew, kłód jak i stojących, martwych pni.

Wodospad w Sopotni Wielkiej

Sopotnia Wielka

Wodospad w Sopotni Wielkiej to najwyższy wodospad w Beskidach, a zarazem w województwie śląskim. Mierzy 12 metrów wysokości i uznany jest za pomnik przyrody. Znajduje się w centrum miejscowości, na potoku noszącym taką samą nazwę jak wieś – Sopotnia Wielka. Atrakcyjna okolica sprzyja wypoczynkowi, a z miejscowości wychodzi kilka szlaków turystycznych, prowadzących w bardzo ciekawe zakątki Beskidu Żywieckiego.

Zagroda żubrów w Jankowicach

Jankowice

Rezerwat przyrody „Żubrowisko” w Jankowicach, niedaleko Pszczyny, utworzony został w 1996 r. Jest rezerwatem częściowym, zajmującym powierzchnię 744,61 ha. Jego celem jest ochrona populacji żubra, naszego największego ssaka i swoistego symbolu naszej fauny. Na terenie rezerwatu znajduje się stado około 40 osobników. Obiekt jest ogrodzony i - z uwagi na względy przede wszystkim sanitarne - nie jest udostępniany do zwiedzania.

Zbiornik Kozłowa Góra

Świerklaniec

Zbiornik Kozłowa Góra został utworzony na rzece Brynicy w latach 1935-1939. Początkowo miał spełniać rolę militarno-obronną, natomiast od okresu powojennego aż do dziś pełni funkcję rezerwuaru wody pitnej. Powierzchnia zbiornika wraz z przylegającą, dobrze wykształconą roślinnością szuwarową zajmuje 560 ha.

Żabie Doły

Bytom

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły znajduje się u styku granic trzech dużych, śląskich miast: Bytomia, Chorzowa i Piekar Śląskich. Krajobraz tutejszy, dzięki obecności licznych stawów, przypomina niektórym Mazury; dla przyrodników jest to niezwykle cenna ostoja rzadkich, chronionych gatunków ptaków, w tym bączka, bąka i łabędzia niemego. Co ciekawe, obszar ten wygląd swój zawdzięcza człowiekowi, który przez stulecia prowadził w Żabich Dołach działalność górniczą i hutniczą.

Pogoda

Katowice