Browar Zamkowy Cieszyn

Browar Zamkowy w Cieszynie powstał w latach 40. XIX w. Założony został przez Karola Ludwika Habsburga, arcyksięcia cieszyńskiego. Powstał na terenie usytuowanego w centrum miasta wzgórza zamkowego. Kontynuował stare, średniowieczne tradycje miejscowych piwowarów, wykorzystując nowoczesne metody produkcji i oferując nowy produkt – piwo typu pilzneńskiego, które zaczęło zyskiwać na popularności od połowy XIX wieku. Browar to funkcjonujący do dziś zakład produkujący piwa rzemieślnicze.

Historia browaru wiążę się nierozerwalnie z Cieszynem, a w szczególności ze wzgórzem zamkowym, które od końca XIII wieku stanowiło siedzibę księcia cieszyńskiego. W latach 30. XIX wieku ówczesny władca, Karol Ludwik Habsburg, w ramach przebudowy swojej rezydencji podjął decyzję o ulokowaniu w tym miejscu nowoczesnego browaru. Do sporządzenia projektu zakładu zaangażowano architekta dworu wiedeńskiego Josefa Kornhäusla. Budowę rozpoczęto ok. 1840 roku i zakończono po sześciu latach. Niemal natychmiast po otwarciu zakład rozpoczął swoją działalność. Browar zajął się produkcją piwa typu pilzneńskiego na skalę przemysłową.

Sercem Browaru Zamkowego jest wysoki budynek trójkondygnacyjny, zbudowany jako czteroskrzydłowy, z prostokątnym dziedzińcem wewnątrz. Budynek połączony jest z podziemnymi leżakowniami, wchodzącymi w skład zespołu podziemnych korytarzy, usytuowanych na różnych poziomach w stoku wzgórza. Interesującym obiektem jest odrębna, wysoka piwnica wydrążona pod wzgórzem zamkowym, prawie do połowy dziedzińca średniowiecznego zamku górnego. Tunel służył do składowania lodu, wykorzystywanego w procesie produkcyjnym. Browar rozwijał się i rozbudowywał do I wojny światowej, dlatego dziś stanowi zespół zabudowań w różnych stylach architektonicznych od biedermeieru po neogotyk. Po zakończeniu I wojny światowej i upadku Austro-Węgier w 1920 roku Browar Zamkowy upaństwowiono i powołano w jego miejscu Państwowe Zamkowe Zakłady Przemysłowe w Cieszynie. W czasie II wojny światowej i po niej nie uległ likwidacji i nie zaprzestał produkcji.

Browar Zamkowy jest czynny w tym samym budynku nieprzerwanie od ponad 170 lat. Tworzy piwa przy zastosowaniu tradycyjnej metody dolnej fermentacji w otwartych kadziach. Do dziś w procesie produkcji wykorzystywane są również unikatowe maszyny z przełomu wieku, m.in. korytko Granta czy młynek do słodu ciemnego. Zwiedzający mają możliwość zobaczenia procesu autentycznej produkcji piwa.

Oprócz produkcji piwa Browar Zamkowy ma także charakter "żywego muzeum piwowarstwa". Na jego terenie funkcjonuje wystawa muzealna, ukazująca historię browaru oraz piwowarstwa na Śląsku Cieszyńskim. Na uwagę zasługują autentyczne maszyny i narzędzia oraz unikatowe eksponaty birofilskie. Ekspozycja jest stale powiększana w miarę pozyskiwania nowych eksponatów.

Browar Zamkowy co roku we wrześniu organizuje imprezę pn. „Bracka Jesień”. Adresatami wydarzenia są mieszkańcy Cieszyna i okolicy, a przede wszystkim miłośnicy i sympatycy browaru.