OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
W okresie międzywojennym, na rozległym obszarze państwa niemieckiego mieszkało oficjalnie około 1,5 mln ludności polskiej. Mieli oni możliwość nauki w kilkudziesięciu szkołach powszechnych, w tym tylko w dwóch szkołach średnich. Dla porównania, 700-tysięczna mniejszość niemiecka w Polsce dysponowała ponad 400 szkołami powszechnymi i 27 gimnazjami.
Pierwsza polska szkoła średnia w Niemczech zaczęła działalność w Bytomiu, w 1932 roku, pod nazwą „Prywatna Wyższa Szkoła z gimnazjalnym planem nauki oraz polskim językiem nauczania w Bytomiu”. Aż do chwili rozwiązania nie doczekała się uznania przez władze za równoprawną ze szkołami niemieckimi. Oznaczało to m.in., że zdobyta tutaj matura nie dawała wstępu na uczelnie w Niemczech. Ponadto w państwie Hitlera gimnazjum było celem ataków chuligańskich i działań policyjnych. Mimo to w murach bytomskiej szkoły zdobywało wykształcenie wielu Polaków ze Śląska, Pomorza, a nawet głębi Niemiec. Gimnazjum zostało zlikwidowane w 1939 roku.
Odrodziło się już w 1945 roku jako Liceum Ogólnokształcące, które rok później przyjęło za patrona Jana Smolenia - jednego z nauczycieli przedwojennego gimnazjum i przez krótki czas powojennego kuratora oświaty na Śląsku. Siedzibą Polskiego Gimnazjum w latach 30. ubiegłego stulecia był gmach przy Alei Legionów 49 (obecnie to budynek szpitalny). Równocześnie działały w nim liczne, polskie organizacje oraz wydawnictwo Drukarnia Polska. O fakcie tym informuje pamiątkowa tablica. Po II wojnie światowej I LO zagospodarowało budynek dawnego Państwowego Gimnazjum Realnego przy ul. Strzelców Bytomskich 11. Obiekt ten jest ciekawym przykładem niemieckiego ekspresjonizmu w architekturze. Budynek I LO wzniesiono w latach 1929-30, na planie litery U, według projektu Alberta Stütza i Moritza Wolfa. Niewiele zdobień, długie ciągi okien i inne elementy są wyraźnym nawiązaniem do funkcjonalnego budownictwa modernistycznego.
