Kanał Gliwicki - Śluza Rudziniec

Kanał Gliwicki łączy Gliwice z rzeką Odrą. Został zbudowany w latach 30. ubiegłego wieku, otwarty zaś w roku 1941. Wówczas był najnowocześniejszą drogą wodną w Europie. Miłośnicy zabytków techniki podziwiać mogą m.in. efektowne śluzy, w których zachowały się oryginalne maszyny i urządzenia. Do najbardziej interesujących zalicza się śluza w Rudzińcu, z dwiema komorami bliźniaczymi, które zamyka się uchylnymi wrotami.

Kanał Gliwicki

Pierwszy kanał, łączący ośrodki przemysłowe zachodniej części Śląska ze spławną rzeką Odrą, został zbudowany już w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku, czyli w niewiele lat od momentu, w którym Królestwo Prus przejęło Śląsk i zainicjowało jego dynamiczny rozwój gospodarczy. Kanał Kłodnicki, tak bowiem nazywała się ta droga wodna, umożliwił transport żelaza z Królewskiej Huty, węgla z Zabrza czy żeliwa z Gliwic, do odległych terenów królestwa. Z czasem okazało się koniecznym zastąpienie wysłużonego Kanału Kłodnickiego nowocześniejszym obiektem hydrotechnicznym. Pracę przy budowie Kanału Gliwickiego rozpoczęto w 1934 roku, a zakończono je w 1939. Na długości około 41 km zbudowano 6 podwójnych śluz komorowych. Są to śluzy: Łabędy, Dzierżno, Rudziniec, Sławięcice, Nowa Wieś i Kłodnica. Wyjątkowym rozwiązaniem inżynieryjnym jest, znajdujące się poniżej śluzy Nowa Wieś, bezkolizyjne skrzyżowanie kanału z rzeką Kłodnicą, potocznie nazywane syfonem Kłodnicy. Jednym z najciekawszych obiektów hydrotechnicznych Kanału Gliwickiego jest śluza w Rudzińcu. Różnica poziomów pomiędzy górną i dolną wodą wynosi 6,3 m. Zbudowana i oddana do użytku wraz z kanałem, w 1939 roku, jest klasyczną śluzą, której dwie komory bliźniacze, o wymiarach 71 na 12 m, zamykane są wrotami uchylnymi. Identyczną budowę mają jeszcze trzy inne śluzy – Łabędy, Sławięcice i Nowa Wieś. Do dziś pracują w Rudzińcu przedwojenne maszyny i urządzenia. Warto też wspomnieć, że Kanał Gliwicki i śluzy stanowią do dziś eksploatowaną drogę wodną, po której odbywa się ruch barek transportujących węgiel z gliwickiego portu do elektrociepłowni we Wrocławiu. Zwiedzanie wnętrza śluzy może odbywać się tylko po uzgodnieniu z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Gliwicach lub Dyrekcją Zlewni Rzeki Kłodnicy w Kędzierzynie-Koźlu.

Śluza Rudziniec

Śluza Rudziniec, oddalona tylko o 2 km od granic województwa opolskiego, posiada zachowane pierwotne mechaniczne układy napędu. Dla odwiedzających w dniu INDUSTRIADY 2015 dostępne będą m.in. wnętrza budynków technicznych. Śluza w Rudzińcu jest poddawana pracom remontowym w ramach projektu „Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW w Gliwicach – przystosowanie do III klasy drogi wodnej”, finansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, za sprawą którego m.in. możliwe będzie dalsze bezpieczne i sprawne korzystanie z obiektów Kanału Gliwickiego (modernizacji podlegają śluzy: Łabędy, Dzierżno, Rudziniec i Kłodnica).