Kolonia robotnicza „Carl Emanuel” („Karmańskie”) w Rudzie Śląskiej

Miejscowość:
Ruda Śląska
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Kolonia robotnicza „Carl Emanuel", tzw. "Karmańskie” (od nazwy szybu Karl Emanuel) w Rudzie Śląskiej to jeden z ładniejszych przykładów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Budowę kolonii rozpoczęto pod koniec XIX wieku z inicjatywy Ballestremów, którzy na południe od osady Ruda posiadali dużą kopalnię „Brandenburg” (później „Wawel”) oraz koksownię. Do dziś zachowały się efektowne budynki mieszkalne dla robotników i nadzoru, stojące przy ulicach Wolności i Raciborskiej.

Ruda Śląska

Ruda Śląska leży w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w pobliżu Bytomia, Chorzowa i Zabrza. Miasto jest młode ale powstało z połączenia wielu starych miejscowości, które w XIX wieku przeżyły rewolucję przemysłową. W drugiej połowie XIX wieku właścicielami większości terenów dzisiejszej Rudy Śląskiej byli przedstawiciele możnego rodu Ballestremów. Posiadali oni tutaj m.in. jedną z największych na Górnym Śląsku kopalnię „Brandenburg” (w okresie międzywojennym i powojennym funkcjonowała pod nazwą „Wawel”), przy której działała także koksownia. Rozwój kopalni stworzył potrzebę przyciągnięcia górników, a więc budowy kolonii robotniczej. Na jej miejsce wybrano tereny przy skrzyżowaniu dróg łączących Rudę z Wirkiem i Zabrze z Chebziem.

Kolonia robotnicza "Carl Emanuel"

Pierwsze typowe familoki postawiono już pod koniec XIX wieku, pomiędzy dzisiejszymi ulicami Wolności i Zabrzańską, a nieco później zbudowano duży dom noclegowy i kilka obiektów usługowych; w pierwszych latach XX wieku kolonię rozbudowano o domy mieszkalne przy ul. Południowej. Żaden z tych budynków nie przetrwał do naszych czasów – część zastąpiono nową zabudową, część uległa rozbiórce podczas budowy Drogowej Trasy Średnicowej. Warte zatem szczególnej uwagi są zachowane, zabytkowe zabudowania kolonii pomiędzy ulicami Wolności, Raciborską i Zabrzańską. Kwartał ten stawiano w latach 1909-1911. Budynki tworzą zamknięty czworobok z dziedzińcem pośrodku. Ceglane domy są dwukondygnacyjne, przykryte wielospadowymi dachami; mieszkania są jedno- lub dwuizbowe, z sanitariatami dostępnymi z loggii. W 1922 roku zakończono budowę dwóch najefektowniejszych gmachów na terenie kolonii – są nimi narożne domy wzniesione na planie w kształcie litery L, wyróżniające się bogatą i ciekawą formą architektoniczną - operującą takimi detalami, jak baszty, wieżyczki czy zwieńczone spływami wolutowymi szczyty.

Wyświetlenia:  72
Lokalizacja:

Ul. Wolności, Raciborska
41-700 Ruda Śląska
Gmina: Ruda Śląska
Powiat: Ruda Śląska


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Zabrze
2023-06-17
4.85 km
Każdego roku w województwie śląskim odbywa się INDUSTRIADA – święto Szlaku Zabytków Techniki. To największy festiwal dziedzictwa przemysłowego w Polsce.
Zabrze
2023-09-12
5.55 km
Dom Muzyki i Tańca zaprasza 12 września o godzinie 20:00 na występ Kabaretu HRABI - Gdy powiesz: „TAK”.
Zabrze
2023-06-02
5.55 km
Dom Muzyki i Tańca zaprasza 2 czerwca o godzinie 17:30 i 20:00 na spektakl pt. Dobrze się kłamie.
Zabrze
2023-09-15
5.55 km
Dom Muzyki i Tańca zaprasza 15 września o godzinie 19:00 na koncert zespołu Jethro Tull.
Zabrze
2023-06-24
5.63 km
Po sukcesie dwóch pierwszych edycji, pora na kolejną odsłonę tego nietuzinkowego festiwalu. 23 i 24 czerwca miłośnicy muzyki elektronicznej ponownie spotkają się w Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu. To jedyne miejsce w Polsce, gdzie elektronika brzmi tak dobrze w postindustrialnej przestrzeni starej kopalni.
W pobliżu
Ruda Śląska
1.60 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Ruda Śląska
0.78 km
Ruda Śląska
1.62 km
Ruda Śląska
2.47 km
Zabrze
2.62 km
Zabrze
3.43 km
Gastronomia w pobliżu
Ruda Śląska
1.99 km
Zabrze
2.76 km
Zabrze
3.12 km
Ruda
3.34 km