OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Brama Cukermana to nazwa kamienicy, która mieściła w przeszłości prywatny żydowski dom modlitwy. Będzin od wieków stanowił największy ośrodek społeczności starozakonnej na terenie Zagłębia. Przed II wojną światową tutejsza gmina liczyła 27396 osób, co stanowiło ponad połowę mieszkańców miasta. Istniejąca na wzgórzu zamkowym synagoga w pewnym momencie okazała się zbyt mała, co sprawiło, iż powstały prywatne domy modlitw, m.in. ten w Bramie Cukermana.
Sama kamienica przy ówczesnej ulicy Sławkowskiej (obecnie Kołłątaja) wzniesiona została pod koniec XIX w., przez jednego z najbardziej zasłużonych członków tutejszej społeczności żydowskiej, Nuchima Cukermana. Cukerman, który prowadził skład galanterii i towarów kolonialnych, założył też fabrykę świec oraz był współzałożycielem Będzińskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu; zasiadał także w zarządzie tutejszej żydowskiej gminy wyznaniowej. Materiały archiwalne przedstawiają go też jako członka zarządu Towarzystwa Dobroczynności w Będzinie i Towarzystwa Pomocy dla Biednych Wyznania Mojżeszowego. Był on także, w swoim czasie, jednym z niewielu posiadaczy telefonu w Będzinie. Cukerman rozbudował kamienicę w latach 20-tych zeszłego wieku, nadając jej dzisiejszy wygląd. W części pomieszczeń, zapewne na początku lat 30-tych urządzono dom modlitwy. Podczas II wojny, gdy Niemcy niemal doszczętnie zgładzili tutejszą społeczność żydowską, wnętrze domu modlitwy zamienione zostało na magazyn, a istniejące w nim polichromie zostały zamalowane.
Z początkiem XXI w. przeprowadzono prace renowacyjne, a w roku 2007 obiekt udostępniono do zwiedzania. Znajduje się on obecnie pod opieką Fundacji Brama Cukermana, mającej na celu ochronę, renowację oraz promocję tego miejsca. Fundacja realizuje także projekty kulturalne. Sala modlitewna obecnie podzielona jest ścianami na kilka pomieszczeń. Interesujące są przede wszystkim pozostałości polichromii, która stanowi jedną z dwóch zachowanych - tego rodzaju - w województwie śląskim.
do uzgodnienia telefonicznie
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
