Pogórze Cieszyńskie, a w szczególności obszar położony w pobliżu Cieszyna, obfituje w formy terenu ukształtowane na skutek wydobywania lokalnych surowców, m.in. cieszynitów. Skały te były wykorzystywane przez człowieka już od schyłku epoki brązu i w epoce żelaza przy produkcji ceramiki. Od XIX wieku wydobywano je w kilku kamieniołomach w okolicach Cieszyna, głównie na potrzeby inwestycji drogowych i budowlanych. Obecnie nie są eksploatowane i nie mają gospodarczego znaczenia. Cieszynity powstały w kredzie w wyniku wciśnięcia się magmy między istniejące już utwory skalne. Występują w kilku odmianach i łączone są z tzw. cieszyńską prowincją magmową, która rozciąga się od Hranic na Morawach aż po Bielsko-Białą. Główną formą występowania cieszynitów są żyły pokładowe (sille).
Wychodnie w rejonie ul. Krętej, fot. ARC PMT Śląsk Cieszyński | fot. UM Cieszyn
Miejscem, gdzie można zaobserwować cieszynity jest właśnie odkrywka cieszynitów, znajdująca się w Cieszynie przy ulicy Krętej i Granicznej. Miejsce to objęto ochroną w formie stanowiska dokumentacyjnego, które obejmuje obszar 0,0647 ha. Ściana odkrywki ma długość ponad 25 m, a maksymalną wysokość około 2,5 m osiąga w części środkowej. Cieszynit ma w tym miejscu strukturę grubo- lub średnioziarnistą, o barwie zmieniającej się w zależności od miejscowych zmian proporcji pomiędzy minerałami ciemnymi i jasnymi. W środkowej części skała magmowa jest „świeżo” odsłonięta i doskonale widoczne są w niej czarne, wydłużone słupki – kryształy hornblendy, pirokseny oraz jaśniejsze plagioklazy i skaleniowce. W częściach brzeżnych ściany, cieszynit jest zwietrzały, stąd miejscami skała pokryta jest naskorupieniami tlenków żelaza powstałych w skutek rozkładu ciemnych minerałów.
Cieszynity, fot. CDPGŚ Aleksandra Liszka
Cieszynity, minerały skałotwórcze, fot. CDPGŚ Aleksandra Liszka
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
