OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Cmentarz św. Rocha w Częstochowie to najstarsza w mieście nekropolia, pochodząca jeszcze z pierwszej połowy XVII w. W wieku XVIII cmentarz został powiększony. Wśród nagrobków zobaczymy tu wiele zabytkowych, pochodzących z XIX w. Znajdujący się tutaj kościół pw. św. Rocha i św. Sebastiana to budowla konsekrowana w 1680 r., stojąca na miejscu wcześniejszej kaplicy. Cmentarz z kościołem leży w zachodniej części dzielnicy miasta, zwanej Częstochówką.
Nie do końca wyjaśniona jest geneza cmentarza św. Rocha. Mógł on powstać z różnych powodów. Przypuszcza się, że pierwsze osoby pochowano na nim podczas epidemii (sugeruje to wezwanie św. Rocha, mającego chronić przed chorobami zakaźnymi), choć istnieją również przypuszczenia, że od początku był to cmentarz pielgrzymów, którzy zmarli w drodze na Jasną Górę. Pierwsze pochówki na cmentarzu św. Rocha miały miejsce w roku 1641. Nekropolia była powiększana w 1737. Druga połowa XVIII w. przyniosła budowę cmentarnego muru. W połowie XIX stulecia wydzielono na cmentarzu część ewangelicką, zaś w późniejszych latach także prawosławną. Podczas I wojny, w specjalnie wydzielonych kwaterach chowano żołnierzy armii niemieckiej. Najstarszy zachowany do dzisiaj nagrobek pochodzi z 1849 r. Nekropolia jest miejscem spoczynku m.in. uczestników powstania styczniowego, III powstania śląskiego, ofiar II wojny światowej, a także znanych osób – wśród nich poetki Haliny Poświatowskiej.
Znajdujący się w obrębie cmentarza jednonawowy, barokowy kościół pw. świętych Rocha i Sebastiana, stoi na miejscu pierwotnej kaplicy. Wzniesiona ona została wraz z powstaniem nekropolii, w latach 1641-42. Obiekt ten zniszczony został jednak podczas potopu szwedzkiego. Kościół, zbudowany na jej miejscu i stojący do dziś, konsekrowany został w 1680 r. W 1739 był odnawiany. Lata 1783-85 przyniosły jego przebudowę. Wówczas rozebrano najwyższą część wieży, za to po bokach świątyni dostawiono dwie kolejne wieże. Znajdujący się nieopodal symboliczny grób-pomnik z otwartą księgą, upamiętnia osoby poległe, lub pomordowane w czasach okupacji niemieckiej oraz reżimu komunistycznego.
