OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w Przyrowie to niewielka świątynia, o niezwykłym kształcie, położona 1,5 km na południowy zachód od centrum wioski. Zbudowano ją prawdopodobnie pod koniec XVII wieku, z kamienia wapiennego i przykryto drewnianym dachem, obitym gontami. Świątynia jest orientowana, od strony zachodniej wznosi się wieża na rzucie kwadratu, zaś do szerokiej nawy przylega okrągłe prezbiterium, zwieńczone kopułą.
Przyrów jest dużą wsią, leżącą na wschód od Częstochowy, przy drodze z Myszkowa do Świętej Anny. Miejscowość przez kilkaset lat była miastem. Prawa miejskie nadał jej król Kazimierz Wielki podczas swego pobytu w nieodległym Olsztynie, w 1369 roku. Zasadźcą był Jakub Rednicki z Nagłowic. Miasto rządziło się prawem średzkim i rozwijało jako ośrodek handlowo-rzemieślniczy. Dużą popularnością cieszyły się tutejsze targi i jarmarki. Miasto było także odwiedzane przez pielgrzymów zmierzających do Częstochowy. Osadę zrujnował potop szwedzki w połowie XVII wieku. W 1870 roku władze carskie odebrały miejscowości prawa miejskie. Najstarszym zabytkiem Przyrowa jest - oddalony o około 1,5 km na południowy zachód od centrum - kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Stoi on na gruntach dawnej wsi Komorowo, która cieszyła się z posiadania własnego kościoła już w średniowieczu. Po lokacji miasta wioska została przyłączona do Przyrowa, w którym postawiono wkrótce świątynię parafialną. Obecny, murowany kościół zbudowano w XVII wieku na miejscu wcześniejszego, drewnianego. Wyróżnia się spośród okolicznych świątyń ciekawą bryłą oraz połączeniem białego kamienia wapiennego i ciemniejącego z czasem drewna. Budynek jest orientowany. Dolna część wieży, nawa i półkoliście zamknięte prezbiterium, są wymurowane z ciosów kamiennych. Górna kondygnacja wieży została wzniesiona z drewna, oszalowana i przykryta dachem namiotowym z sygnaturką. Co ciekawe prezbiterium ozdobiono kopułą, na której umieszczono latarnię - podobnie, jak na nawie. Dachy obito gontami. Do prezbiterium, od północy, dobudowano zakrystię. Wnętrze jest barokowe, ze śladami XVII-wiecznej polichromii pokrywającej kopułę.
Kościół św. Mikołaja w Przyrowie, fot. Marcin Skabek
