Szczegóły atrakcji turystycznej
Gichta huty „Waleska” w Palowicach
Tereny położone pomiędzy Żorami a Orzeszem zaliczają się do najbardziej malowniczych na Górnym Śląsku. W świetlistych lasach skrywają się modre oka stawów, urządzonych w dawnych już wiekach ludzką ręką na rzeczce Rudzie. Stąd obszar ten zwie się często Pojezierzem Palowickim - od miejscowości Palowice, leżącej w samym jego centrum. Pojezierze wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich.
Gichta huty
W tym malowniczym rejonie Śląska odnajdziemy ciekawe zabytki dawnego przemysłu, któremu często patronowali zakonnicy z niedalekich Rud. I tak, kilka kilometrów na północ od centrum Żor, w lesie, nad stawem Gichta, stoi ceglana wieża wyciągowa działającej tutaj w pierwszej połowie XIX wieku huty „Waleska”. Wieża, zwana gichtą, służyła do wyciągania za pomocą ręcznego dźwigu wsadu – czyli darniowej rudy żelaza, węgla drzewnego i topników – na sporą wysokość, aby zasypać nim zbudowany w pobliżu cylindryczny wielki piec. Budowla powstała w latach 30. XIX wieku na rzucie zbliżonym do kwadratu. Liczy 15 m wysokości, rozmiar wnętrza wynosi 610 na 775 cm. Mury mają prawie metr grubości.
Huta "Waleska"
Hutnictwo w tej części Śląska rozwijało się już od XVIII wieku. Huta „Waleska” działała kilkadziesiąt lat, pracowały tutaj dwa wielkie piece i odlewnia żelaza. Nazwę wzięła od imienia córki właściciela - jednego z najwybitniejszych przedsiębiorców ówczesnych – Franciszka Wincklera. Ostatecznie została zamknięta w 1855 roku.
Okolica
Obok gichty przebiega Szlak Początków Hutnictwa, prowadzący z Żor, przez Szczejkowice, do Rybnika (znaki niebieskie). Krzyżują się tu także liczne ścieżki rowerowe, pozwalające poznać uroki „Pojezierza Palowickiego”.
Lokalizacja
44-246 Palowice
Gmina: Czerwionka-Leszczyny
Region turystyczny: Region Rybnicko-Raciborski
Lokalizacja: nad wodą, w lesie, na wsi
Informacje ogólne
: technika i nauka
Ceny i udogodnienia
: wstęp wolny
Dostępność
: cały rok
Galeria
Tematy na forum
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pojezierze Palowickie to popularna nazwa uroczego zakątka Górnego Śląska, położonego na północ od Żor, na terenie Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Sosnowe lasy przeglądają się tutaj w licznych stawach hodowlanych, które powstały przed laty w dolinie Jesionki, prawego dopływu Rudy. Miejsce to obfituje w rośliny i zwierzęta chronione, a turystom udostępniono je licznymi szlakami pieszymi, rowerowymi i narciarskimi.
Palowice leżą w powiecie rybnickim, w gminie Czerwionka-Leszczyny. Zachowało się tu kilka zabytków - m.in. ruiny huty Waleska, czy klasycystyczny dwór, stara gorzelnia oraz resztki zabytkowego parku z początku XIX wieku. Budynek palowickiego dworu, wzniesionego przez rodzinę Tiele-Wincklerów w latach 1860-1880, znajduje się na niewielkim wzniesieniu nieopodal centrum miejscowości i zwany jest potocznie, z dużą przesadą, zamkiem.
Jednym z najbardziej ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców Żor, zabytkowego miasta, jest Park Piaskownia. Rozciąga się on na północ od centrum, w dzielnicy Kleszczówka. W ładnym lesie stworzono Leśny Ośrodek Edukacji Ekologicznej, którego elementem jest chociażby ścieżka dydaktyczna zapoznająca z siedliskami przyrodniczymi. Zgromadzono tu także kolekcję skał i minerałów oraz zbudowano ścieżkę zdrowia.
Palowice to stara wieś leżąca w powiecie rybnickim i wzmiankowana już w 1308 r., w dokumencie księcia raciborskiego. Przed wiekami przez miejscowość przebiegał ważny szlak handlowy na Morawy. Interesującym obiektem, leżącym na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego, jest kościół pw. Trójcy Przenajświętszej. Świątynia ta pochodzi z miejscowości Leszczyny, skąd do Palowic została przeniesiona w 1981 r.
Budowla zwana pałacykiem lub dworkiem w Woszczycach, jest dziś jednym z ładniejszych obiektów miejscowości. Początki tej rezydencji wiążą się z drewnianą budowlą, która wzniesiona została przez ród Woszczyckich. Los nie obchodził się z nią dobrze - kilkakrotnie ulegała dewastacji. Niełaskawa okazała się dla dworu XVII-wieczna wojna trzydziestoletnia, równie nielitościwy był dla niego okres PRL. Lata 90-te zeszłego stulecia przyniosły odmianę na lepsze. Obecnie w odbudowanym pałacyku mieści się hotel i restauracja „Dwór Szczepańskich.”
Od niedawna jak na Dzikim Zachodzie można się poczuć w Żorach, gdzie utworzono Westernowy Park Rozrywki "Twinpigs". To wyjątkowy w skali województwa śląskiego obiekt, osadzony w westernowym klimacie. To nie tylko kowbojskie miasteczko, ale przede wszystkim rodzinny park rozrywki z licznymi atrakcjami przewidzianymi dla szerokiej grupy odbiorców. To miejsce, w którym stworzono dogodne warunki do spędzenia wolnego czasu i dobrej zabawy przez cały rok.
Szlak Kulinarny Śląskie Smaki
Zobacz również
Noclegi
Hotel, położony w miejscowości Orzesze, w dzielnicy Woszczyce, mieści się w zabytkowym neobarokowym dworze Szczepańskich z 1722 r.
Miasteczko Westernowe Twinpigs to unikatowy, utrzymany w klimacie XIX-wiecznego Dzikiego Zachodu park rozrywki. Noclegi Texas w Miasteczku Westernowym Twinpigs w Żorach oferują 41 wyjątkowych pokoi, utrzymanych w kowbojskim, indiańskim i meksykańskim stylu.
Gastronomia
Restauracja Artus jest usytuowana przy głównej ulicy łączącej Żory z Rybnikiem, 400 metrów od centrum miasta.