Cmentarz Hutniczy w Gliwicach

Miejscowość:
Gliwice
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Powstanie Królewskiej Odlewni Żeliwa w 1798 roku było punktem przełomowym w dziejach Gliwic. Wówczas właśnie rozpoczął się proces gwałtownego uprzemysłowienia miasta. Do Gliwic zjechali wybitni specjaliści – hutnicy i artyści-modelarze, którzy zajęli szczególne miejsce w miejskiej społeczności. Dla nich zarząd huty założył cmentarz, tzw. Cmentarz Hutniczy.

Cmentarz Hutniczy

Nekropolia powstała najpewniej w 1808 roku, na niewielkiej działce położonej w pobliżu huty. Obecnie teren ten zajmuje 0,57 ha. Cmentarz Hutniczy założono na planie prostokąta. Jego układ był bardzo klarowny: główna aleja pośrodku i kilka alejek poprzecznych. W centrum, na głównej alei, stanął – zachowany do dziś – żeliwny krzyż. Przed nim po obu stronach alei umieszczono rzeźby czuwających lwów. Za krzyżem, do czasów powojennych znajdowała się najbardziej okazała budowla cmentarna – zbudowany w 1833 roku grobowiec starosty górniczego Ferdynanda von Einsiedela. Grób zaprojektowano w stylu neoklasycystycznym, z kolumnami w porządku doryckim.

Nagrobki

Jednak największą ozdobą nekropolii były nagrobki, wykorzystujące artystyczną produkcję huty: tablice z nazwiskami, krucyfiksy, obeliski, kapliczki, misterne ogrodzenia. W 1846 roku na cmentarzu spoczął szkocki wynalazca i przedsiębiorca, założyciel wielu zakładów na Śląsku – John Baildon. Pochowano tutaj również wybitnego rzeźbiarza, wieloletniego współpracownika Królewskiej Odlewni Żeliwa – Theodora Kalidego oraz Carla Schotteliusa, twórcę najstarszego obecnie w Europie wiszącego mostu całkowicie wykonanego z żelaza.

Wybuch

W gorącym czasie plebiscytu i powstań śląskich, na cmentarzu doszło do tragedii. W 1922 roku wybuch nielegalnego składu amunicji niemieckiej formacji Selbstschutz, spowodował śmierć wielu żołnierzy francuskich, nadzorujących stosunki polsko-niemieckie, a także zniszczenie kaplicy grobowej hrabiego von Einsiedela. Podczas wojny i w okresie tuż po niej na cmentarzu chowano ofiary hitlerowców, działań wojennych, terroru Armii Czerwonej oraz zmarłych na tyfus w polskim obozie dla niemieckich przesiedleńców. Po wojnie chowano tu także repatriantów. Ostatni pochówek miał miejsce w roku 1949.

Dewastacja

Do największej dewastacji doszło w latach 50. ubiegłego wieku, kiedy zapoczątkowano akcję skuwania niemieckich napisów z nagrobków. Później rozkradziono żeliwne elementy praktycznie wszystkich grobów. Obecnie, siłami społecznymi członków i sympatyków stowarzyszenia Gliwickie Metamorfozy, Cmentarz Hutniczy został odrestaurowany. Odtworzono część zabytkowych nagrobków i umieszczono tablice informacyjne o historii obiektu i pochowanych na nim osobach.

Wyświetlenia:  60
Lokalizacja:

Ul. Robotnicza 6
44-100 Gliwice
Gmina: Gliwice
Powiat: gliwicki


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytki sakralne

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Zabrze
2025-08-01
4.45 km
Zapraszamy na wyjątkową wystawę prac Katarzyny Skalskiej-Opani, architektki z Gliwic, która w swojej twórczości łączy miłość do natury z pasją do malarstwa.
Zabrze
2025-10-09
4.45 km
Adam Snopek SHOW to muzyczno-kabaretowe widowisko z udziałem publiczności, przy największych przebojach muzyki rozrywkowej i klasycznej. Całość okraszona niebanalnym poczuciem humoru oraz niezwykłą energią pianisty Adama Snopka, który udowadnia, że co trzeci utwór współczesnej muzyki rozrywkowej zawiera w sobie fragment piosenki…”Pieski małe dwa".
Ruda Śląska
2025-07-14
13.20 km
Zapraszamy na wyjątkową wystawę graffiti szablonowego autorstwa Arkadiusza Foltyńskiego. To artystyczna podróż przez warstwy koloru, przekazu i miejskiego rytmu – gdzie precyzja techniki spotyka się z siłą przekazu.
Świętochłowice
2025-07-27
16.13 km
Oficjalnie informujemy, że tegoroczny Festiwal Baniek odbędzie się przy Wieżach KWK "Polska" w GZM (Wojska Polskiego 16D) już 27 lipca! Pora zapisać sobie tę datę w kalendarzach, bo ten dzień na pewno długo pozostanie w Waszych wspomnieniach.
Chorzów
2025-09-19
19.93 km
W 2025 roku najlepsze rajdowe załogi w Polsce ponownie powalczą o punkty i puchary podczas Rajdu Śląska!
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Gliwice
0.89 km
Gliwice
0.93 km
Gliwice
1.20 km
Gliwice
1.26 km
Gastronomia w pobliżu
Gliwice
1.21 km
Gliwice
1.26 km
Gliwice
1.31 km
Gliwice
1.34 km