Ruiny cementowni „Saturn” w Grodźcu

Miejscowość:
Będzin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Cement portlandzki to jeden z podstawowych materiałów budowlanych. Metoda jego produkcji została wynaleziona w Anglii, w pierwszej połowie XIX wieku, przez Josepha Aspdina, który swój wynalazek opatentował w 1824 roku. Na ziemiach polskich pierwsza cementownia ruszyła już w roku 1857, w Grodźcu – była piątą na świecie i zarazem przez pewien czas jedyną w całym Cesarstwie Rosyjskim.

Cementownia w Będzinie

Za cementową inwestycją stał ówczesny właściciel Grodźca, Jan Ciechanowski. Wybór miejsca był nieprzypadkowy - w pobliżu znajdowały się złoża surowców potrzebnych do produkcji cementu portlandzkiego oraz kopalnie węgla kamiennego. W pierwszym roku zakład wyprodukował 3 tysiące beczek cementu, a każda z nich ważyła 164 kg. W 1870 roku pracowały już trzy piece wapiennicze oraz 12 pieców do wypalania klinkieru i suszenia kształtek. Trzy lata później cementownia „Saturn” wyprodukował już 5420 ton cementu. Wykorzystano go m.in. przy budowie odnogi kolei warszawsko-wiedeńskiej z Ząbkowic do Sosnowca, czy mostu na Bugu w Brześciu oraz twierdz Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

Nowy właściciel

Długoletnim dyrektorem cementowni pozostawał inż. Emil Konarzewski. Po Janie Ciechanowskim fabrykę odziedziczył jego, syn Stanisław. Pod koniec XIX stulecia uruchomił on w Grodźcu drugą kopalnię węgla kamiennego, „Maria”. W 1925 roku Ciechanowscy sprzedali cementownię belgijskiemu koncernowi „Solvay”. Mimo kryzysu firma do 1939 roku rozbudowała zakład, wzniosła również osiedle mieszkaniowe dla pracowników. Fabryką zarządzał wtedy inż. Włodzimierz Kwapiszewski. Z jego inicjatywy ruszyły m.in. dwa nowoczesne piece obrotowe. Cementu z Grodźca używano na przykład przy budowie Obszaru Warownego Śląsk.

Koniec cementowni

W 1977 roku kopalnia „Grodziec” rozpoczęła eksploatację złoża znajdującego się pod cementownią, powodując szkody górnicze i stwarzając niebezpieczeństwo zawalenia się budynków fabryki. Zakład więc w 1979 roku zamknięto. Dziś cementownia "Saturn" jest malowniczą ruiną, z długą na 70 metrów halą pieca obrotowego, silosami, kominami, pozostałościami po bednarni, przesypowni czy pakowni. Jej penetracja jest niebezpieczna!

Wyświetlenia:  461
Lokalizacja:

Ul. Barlickiego
Będzin
Gmina: Będzin
Powiat: będziński


Region turystyczny: 
Zagłębie Dąbrowskie, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Poprzemysłowe

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 1.8 (Oddano 4 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Czeladź
2025-04-10
5.37 km
Zapraszamy do obejrzenia wernisażu interdyscyplinarnego projektu, na który składają się różnorodne formy artystyczne takie, jak: malarstwo, rysunek, grafika, fotografia, performance i multimedia.
Dąbrowa Górnicza
2025-05-01
7.86 km
Czy zastanawiacie się czasem, co działo się w przeszłości w miejscu, w którym teraz stoicie? Z pewnością tak! A wiecie, co działo się 120 lat temu w Dąbrowie Górniczej?
Dąbrowa Górnicza
2025-04-13
7.86 km
Drodzy miłośnicy historii i unikalnych przedmiotów! W kiwetniu Dąbrowski Jarmark Staroci odbędzie się wyjątkowo tydzień wcześniej – już w niedzielę, 13 kwietnia, ze względu na przypadające tydzień później Święta Wielkanocne. Zapraszamy!
Dąbrowa Górnicza
2025-04-17
7.86 km
Adwokat Izabela Kałczuga - wykonując bezduszny zawód, po godzinach podróżuje z aparatem szukając w ludziach ich duszy. Tak powstają historie: O ludziach. Ich historii. Podróży w głąb siebie. Każda podróż jest szansą nauczenia się czegoś nowego o sobie i o świecie wokół nas.
Katowice
2025-06-19
10.25 km
W dniach 19-22 czerwca odbędzie się jedno z czołowych wydarzeń muzycznych w Śląskim - Tauron Nowa Muzyka. Wydarzenie przybliża polskiej publiczności najciekawsze brzmienia i trendy współczesnej muzyki z pogranicza jazzu, elektroniki, tanecznych rytmów, ukazując jednocześnie, że utwory praktycznie całkowicie nieobecne w krajowych mediach, mogą przyciągnąć do Katowic sporą rzeszę fanów niebanalnej muzyki z Polski jak i całej Europy.
W pobliżu
Czeladź
3.32 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Czeladź
3.23 km
Będzin
3.84 km
Czeladź
3.89 km
Czeladź
4.00 km
Gastronomia w pobliżu
Czeladź
3.26 km
Czeladź
3.39 km
Czeladź
3.63 km
Czeladź
3.65 km