OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Pierwsze przekazy o odwiedzinach Cieszyna przez wędrowne trupy teatralne, pochodzą z XVIII w., choć na pewno jakieś formy działalności scenicznej miały tu miejsce wcześniej. W 1788 r. wznosząc budynek miejskiego ratusza uzupełniono go o salę redutową, gdzie miały odbywać się m.in. przedstawienia. Pech chciał, że pożar miasta w następnym roku strawił także ów obiekt, jednak nie zahamowało to nowych inscenizacji, jakie odbywały się w różnych pomieszczeniach. Stopniowo przedstawienia teatralne stały się stałym elementem tutejszego życia kulturalnego. Poważniejszą inicjatywę wzniesienia w Cieszynie teatru podjęto po wojnach napoleońskich. Budowę stosownego gmachu ukończono w październiku 1816 r., niebawem też (17 listopada tegoż roku) nastąpiło otwarcie. Grano tu zarówno znane utwory światowe jak i swoiste ich przeróbki, zaadaptowane do lokalnych warunków - np. „Podróż Lorenza do Cieszyna”. Gmach znów nie miał szczęścia i spłonął 4 listopada 1836, gdy występujący tu komedianci zaprószyli ogień. Prowizoryczny teatr zorganizowano wówczas przy koszarach. Niebawem społeczny komitet rozpisał konkurs na nową budowlę. W 1840 r. wybrano projekt Franza Schneidera z Wiednia, niemniej jednak władze zatwierdziły do realizacji projekt Josefa Kornhäusla, od lat pracującego na dworze arcyksięcia Karola Habsburga i będącego równocześnie twórcą kilku budynków teatralnych w Dolnej Austrii oraz w Ołomuńcu na Morawach. Znaczną część kosztów wzniesienia budowli pokrył arcyksiążę Karol. Gmach otwarto 5 kwietnia 1847 r. Ten trzeci z kolei budynek teatralny, także połączony z ratuszem, służył przez następne pół wieku. O nowym obiekcie myśleć zaczęto na przełomie wieków, przy czym inicjatywę wzięła w swoje ręce społeczność niemieckojęzyczna. Plany budowy „niemieckiego” teatru w Cieszynie zatwierdził Rząd Krajowy w Opawie, w 1902 r. Tego rodzaju inicjatywa miała charakter polityki germanizacyjnej, dlatego też wywoływała pewne sprzeciwy społeczności polskiej. Budowę realizowano w latach 1909-1910. Siedmioosiowa fasada główna posiada trójkątny ryzalit środkowy. Budynek zwieńczony jest wysokim, łamanym dachem z lukarnami i wieżyczką. Interesujący i bogaty jest wystrój wnętrz. Obiekt ten, zaprojektowany przez wiedeńskich architektów Ferdynanda Fellnera i Fryderyka Helmera, był własnością Niemieckiego Towarzystwa Teatralnego. Po odrodzeniu państwa polskiego Towarzystwo udostępniało obiekt także dla polskich przedstawień. Po wojnie budynek administrowany był przez Teatr Polski w Bielsku-Białej, zaś od roku 1993 pozostaje pod zarządem miasta Cieszyna.
