Szczegóły atrakcji turystycznej
Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia
Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Czeladzi zajmuje budynek dawnej elektrowni największego i najnowocześniejszego przed stuleciem zakładu przemysłowego w tym mieście - kopalni węgla kamiennego „Saturn”. Gmach został zbudowany z cegły, w charakterystycznym na przełomie XIX i XX wieku (dla budownictwa przemysłowego) stylu, według projektu znakomitego polskiego architekta, Józefa Piusa Dziekońskiego. W środku warto zobaczyć wystawy plastyczne oraz oryginalne turbiny, pulpit sterowniczy czy potężne koło zamachowe.
Kopalnia "Saturn"
Galeria „Elektrownia” w Czeladzi wchodzi w skład zabudowań dawnej kopalni węgla kamiennego „Saturn”, która odcisnęła niezatarte piętno na dziejach najstarszego miasta Zagłębia Dąbrowskiego. Początki kopalni sięgają lat 60. XIX wieku, kiedy na południe od centrum Czeladzi, na prawym brzegu Brynicy, rozpoczęto poszukiwania węgla kamiennego. Pierwszym inwestorem był warszawski adwokat, Leopold Kozłowski, a po nim przedsiębiorca ze Śląska – książę Hohenloe zu Oehringen. W 1899 roku kopalnię nabyło Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe „Saturn”, pozostające w rękach łódzkich „królów bawełny” - między innymi rodzin Scheiblerów i Herbstów. Kopalnia „Saturn” wydobywała węgiel do początku XXI wieku, kiedy postawiono ją w stan likwidacji. Do dzisiaj zachował się szereg zabudowań przemysłowych, często o zabytkowym charakterze. Jednym z najcenniejszych gmachów jest budynek dawnej elektrowni, zaprojektowany przed stu laty przez wybitnego architekt, Józefa Piusa Dziekońskiego (według jego planów postawiono kilkadziesiąt kościołów - od Zakopanego po Białystok).
Budynek elektrowni
Elektrownia została wzniesiona z cegły, na planie prostokąta. Wzrok przyciąga okazała wieża, nawiązująca do obronnej architektury gotyckiej. Wewnątrz zobaczyć można oryginalną posadzkę, pulpit sterowniczy czy turbiny. Duże wrażenie wywiera potężne koło zamachowe, będące elementem parowego wyciągu szybowego z 1897 roku. W latach 50. ubiegłego wieku uzyskał on dodatkowo napęd elektryczny. Ten wyjątkowy w Polsce zabytek „zagrał” m.in. w filmie Andrzeja Wajdy pt. „Ziemia obiecana”. Po likwidacji kopalni jej tereny przejęło miasto.
Galeria Sztuki Współczesnej "Elektrownia"
W 2005 roku przeprowadzono remont budynku elektrowni - w efekcie powstała Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia”. W murach galerii można było zobaczyć chociażby obrazy prof. Bronisława Chromego, prace wielu młodych artystów, wystawy fotograficzne itp. Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Czeladzi znajduje się na śląskim Szlaku Zabytków Techniki.
Lokalizacja
ulica Dehnelów 45
41-250 Czeladź
Gmina: Czeladź
Region turystyczny: Aglomeracja Górnośląska, Zagłębie Dąbrowskie
Lokalizacja: w mieście
Kontakt
: +48 32 263 00 88
: elektrownia-galeria@go2.pl
: www.galeria-elektrownia.czeladz.pl
Informacje ogólne
: instytucje kultury i sztuki, ekspozycje/wystawy, zabytki architektury, zabytki techniki, galerie
Ceny i udogodnienia
: wstęp wolny
Dostępność
: cały rok
Zwiedzanie obiektu codziennie od godz. 09:00 do 17:00.
W czasie trwania imprez godziny otwarcia będą wydłużone.
Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejsze zgłoszenie na nr tel. 32 263 00 88.
Zobacz też wirtualne wycieczki
Galeria
Tematy na forum
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Potężna sylwetka kościoła pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika dominuje nad starym miastem w Czeladzi. Budowlę wzniesiono na początku ubiegłego wieku, w miejscu, w którym kolejne świątynie stały prawdopodobnie już od XIII wieku. Kościół jest neoromańską bazyliką, z akcentami gotyckimi. We wnętrzu zachowały się elementy przeniesione ze starszego kościoła. Profesorowie Makarewicz i Zin nazywali kościół „czeladzką Notre Dame”.
Czeladź jest przemysłowym miastem, położonym na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, mogącym się pochwalić historią sięgającą czasów średniowiecza. Mimo zawieruch dziejowych, do dziś zachował się zabytkowy układ urbanistyczny miasta, z ładną Starówką. Odnajdziemy tutaj cenne zabytki – wart szczególnej uwagi jest XVIII-wieczny dom przy ul. Kościelnej 3, z typowym dachem przyczółkowym i podcieniami. Przypomina on, jak wyglądała dawna Czeladź.
Czeladź otrzymała prawa miejskie prawdopodobnie w latach 60. XIII wieku, z rąk księcia opolsko-raciborskiego Władysława. Ukształtował się wówczas typowy dla miast średniowiecznych układ urbanistyczny, z kwadratowym rynkiem pośrodku, szachownicą ulic oraz kościołem parafialnym - zamkniętymi w owalu obwarowań. Na czeladzkim Rynku zachowały się do dziś dwa zabytkowe domy, które przywołują dawny wygląd miasta.
W Siemianowicach Śląskich, niedaleko Parku Pszczelnik znajduje się pole golfowe Śląskiego Klubu Golfowego. Pole o powierzchni łączniej powyżej 40 hektarów posiada 18 dołków, 72 Par.
Dzielnica Piaski znajduje się w południowej części Czeladzi. Na jej terenie do końca ubiegłego wieku wydobywano węgiel kamienny. Przez wiele lat głównym pracodawcą była należąca do Francuzów kopalnia „Czeladź”. Na przełomie XIX i XX wieku wzniesiono tutaj osiedle górnicze, z domami górników, kamienicami urzędników, willą dyrektora, a także obiektami użyteczności publicznej. Najokazalszą budowlą jest kościół Matki Bożej Bolesnej.
Kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża w Siemianowicach Śląskich został zbudowany w latach 1881-84. Tradycje parafii sięgają jednak połowy XIX wieku, kiedy podjęto starania o postawienie kościoła tymczasowego. Udało się to w 1867 roku. Samodzielną parafię powołano w roku 1872. Zachowany do dziś siemianowicki kościół jest budowlą neogotycką. W tym samym stylu wykonano również wyposażenie wnętrza.
Szlak Kulinarny Śląskie Smaki
Zobacz również
Noclegi
Hotel „Pod Filarami” znajduje się w zieleni parku miejskiego tak więc zapewnia wypoczynek w miłej, spokojnej atmosferze, z dala od ruchu miejskiego. Jednocześnie usytuowanie hotelu w centrum aglomeracji Śląska i Zagłębia – w odległości 8-15 km od największych miast regionu – zapewnia szybki i wygodny dojazd do centrum Katowic, Będzina, Sosnowca czy Dąbrowy Górniczej.
Obiekt noclegowy, pokoje 2- i 3- osobowe z pełnym węzłem sanitarnym; możliwość organizacji imprez rekreacyjnych i kulturalnych.
Gastronomia