Rezerwat „Parkowe” w Złotym Potoku

„Parkowe” jest rezerwatem leśno-krajobrazowym, położonym na południe od Złotego Potoku. Na obszarze chronionym, o powierzchni ponad 155 ha, znalazła się najbardziej malownicza część doliny Wiercicy, z formami skalnymi, źródłami, potokiem oraz założonymi przez człowieka stawami. Niemal całość powierzchni rezerwatu jest zalesiona. Na terenie tym zobaczymy także kilka zabytków. Przebiega tędy sporo szlaków turystycznych, m.in. Szlak Orlich Gniazd.

O Rezerwacie „Parkowe”

Rezerwat „Parkowe” obejmuje tereny, które w latach 1852-58 należały do gen. Wincentego Krasińskiego, ojca jednego z naszych trzech wieszczów, Zygmunta. Wówczas to, w dobie rozwijających się (m.in. pod wpływem romantyzmu) idei ochrony przyrody, zaczęto myśleć o kompleksowej ochronie tutejszych obszarów. Działania w tym kierunku zainicjował sam Wincenty Krasiński, pod wpływem wybitnego przyrodnika i przyjaciela rodziny, Antoniego Wagi. W 1881 roku założono tu pstrągarnię. W 1907 ówczesny właściciel, hrabia Karol Raczyński (wnuk Zygmunta Krasińskiego - syn jego córki Mari), zakazał wyrębów tutejszych lasów, co można uznać za początek właściwej ochrony rezerwatowej. W latach międzywojennych hrabia powołał specjalnego strażnika oraz znacznie ograniczył wstęp do lasu, co stało się możliwe jedynie za pozwoleniem. W 1927 roku powstał rewir rezerwatowy o nazwie "Parkowe" i powierzchni 105 ha, a w 1934 utworzono rezerwat chroniący źródła, w celu zapewnienia dopływu wody do pstrągarni. Miał powierzchnię 201 ha. Ponowne, formalne utworzenie rezerwatu (w latach powojennych) miało miejsce w 1957 r. Wówczas na obszarze chronionym znalazły się nieco ponad 153 ha. Rezerwat obejmuje najbardziej malowniczą część doliny Wiercy. Wykształciło się tutaj kilka zbiorowisk roślinnych: łęg jesionowo-olszowy, grąd subkontynentalny, buczyna sudecka, ciepłolubna buczyna storczykowa, kwaśna buczyna niżowa, bory mieszane sosnowo-dębowe i świeży bór sosnowy. Z roślin występujących w rezerwacie warto wymienić lilię złotogłów, czosnek niedźwiedzi, śnieżyczkę przebiśnieg, gnieźnika leśnego, starca Fuchsa oraz żywca dziewięciolistnego. Pośród zwierząt szczególnie liczny jest świat owadów. Żyje tu m.in. ginący jelonek rogacz. Obok powszechnie spotykanych w kraju ssaków, jak sarny czy dziki, wymienić warto gatunki rzadsze, jak np. nietoperze - podkowca małego czy nocka Bechsteina. Bogaty jest tutejszy świat ptaków. Na obszarze rezerwatu „Parkowe” znalazł się szereg pojedynczych osobliwości przyrodniczych - m.in. jaskinia Grota Niedźwiedzia oraz masywy skalne Brama Twardowskiego i Diabelskie Mosty. Obszar chroniony objął także wspaniałe pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska Wały (VII do XI w.) oraz tereny dawnej pstrągarni, z zabytkowym budynkiem, który pełnił niegdyś funkcje schroniska turystycznego.