OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Dzieje wsi Łany Wielkie są nierozerwalnie związane z leżącym w pobliżu Żarnowcem, który na obecne miejsce został przeniesiony w XIV wieku z terenów właśnie tej wsi. Kościół pod wezwaniem św. Wojciecha stał w Żarnowcu (Łanach Wielkich) już w XIII wieku, obecna zaś, murowana świątynia pochodzi z następnego stulecia, choć później była wielokrotnie przebudowywana. W środku kościoła zachowały się cenne, średniowieczne freski.
Łany Wielkie są niedużą wsią, położoną na wschodnich krańcach województwa śląskiego, przy granicy z województwem małopolskim. Miejscowość leży nad Pilicą, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Chociaż nazwa Łany pojawia się dopiero w XIV wieku, to historia miejscowości w tym miejscu jest znacznie starsza. Prawdopodobnie już w IX lub X wieku znajdował się tutaj gród Wiślan z domniemaną pogańską świątynią. Według legendy, pod koniec X stulecia miał tędy wędrować do Prusów św. Wojciech, a po jego męczeńskiej śmierci, na miejscu gontyny zbudowano pierwszy kościół. Wiadomo na pewno, że pod koniec XI wieku istniał gród Żarnowiec, o którym wspominał w swej kronice Gall Anonim. W następnych stuleciach osada została przeniesiona 3 km na południe, w górę Pilicy, gdzie doczekała się w XIV wieku przyznania praw miejskich. Dotychczasowy Żarnowiec zmienił się wtedy w Stary Żarnowiec, a wreszcie w Łany Wielkie.
Istnienie kościoła św. Wojciecha w Żarnowcu (Łanach Wielkich) poświadczają dokumenty z XIII wieku. Murowany obiekt stanął w XIV stuleciu, najpewniej z fundacji królowej Adelajdy, żony Kazimierza Wielkiego; w XIX wieku był dwukrotnie rozbudowywany - m.in. dostawiono kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej. Kościół św. Wojciecha w Łanach Wielkich jest orientowany, z krótkim, gotyckim prezbiterium, pamiętającym czasy królewskiej fundacji. W środku warto zobaczyć bardzo dobrze zachowane gotyckie polichromie, przedstawiające m.in. Sąd Ostateczny. Ponadto interesujący jest gotycki portal, barokowe i rokokowe ołtarze boczne oraz figury świętych, neogotycki ołtarz główny i inne elementy wyposażenia wnętrza.
