OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
W Pilicy, starym miasteczku leżącym na wschód od Zawiercia, pierwsi Żydzi osiedlili się już w XVI wieku. Przed Holocaustem stanowili tutaj zdecydowaną większość. W XXI wieku jedynym śladem ich ówczesnej obecności jest duży cmentarz, znajdujący się na skraju miasta. To drugi pilicki kirkut, założony w 1842 roku. Zajmuje on powierzchnię około 1 ha, jest ogrodzony; do dziś przetrwało 327 charakterystycznych macew z inskrypcjami głównie w języku hebrajskim.
Pilica, obecnie niewielkie miasteczko, położone przy źródłach rzeki Pilicy na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, może się pochwalić wielowiekową i barwną historią. O osadzie wspominają już źródła z XIII wieku, a w stuleciu następnym cieszyła się ona prawami miejskimi. Przez następne wieki miasto było ważnym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. Stanęły w nim także, zachowane do dziś, liczne reprezentacyjne obiekty, jak np. zamek czy klasztor franciszkanów. Ważną rolę w dziejach Pilicy odegrała liczna społeczność żydowska. Pierwsi Żydzi osiedlili się tutaj pod koniec XVI wieku, ale wkrótce zostali zmuszeni do opuszczenia miasta. Powrócili sto lat później i w 1700 roku posiadali już własną synagogę, szkołę i łaźnię. O ówczesnym znaczeniu pilickich Żydów niech świadczy fakt, że w 1763 roku w mieście odbyło się ostatnie posiedzenie Sejmu Czterech Ziem, które było zgromadzeniem delegatów ludności wyznania mojżeszowego z całej Polski. Na przełomie XIX i XX wieku Pilicę zamieszkiwało około 1300 Polaków i dwa razy więcej Żydów.
Pierwszy cmentarz wyznawcy judaizmu założyli w XVIII wieku, przy obecnej ul. Klasztornej. Do dziś przetrwał drugi, młodszy kirkut, który powstał w 1842 roku na gruntach poza miastem, przy drodze do wsi Kocikowa. Miejsce to (obecnie przy ul. 17 stycznia) zwano „pod Czarnym Lasem”. Cmentarz służył do czasów II wojny światowej, w trakcie której Niemcy rozstrzelali na nim kilkudziesięciu Żydów z Pilicy. Kirkut (o powierzchni około 1 ha) jest otoczony betonowym ogrodzeniem. Zachowało się na nim 327 macew, wykonanych głównie z kamienia i opatrzonych typowymi symbolami oraz inskrypcjami w języku hebrajskim. Dom przedpogrzebowy zniszczyli Niemcy podczas wojny.
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
