Kościół ewangelicki w Ustroniu

Protestantyzm w Ustroniu jest równie stary jak w pozostałych miejscowościach Śląska Cieszyńskiego. Sięga więc pierwszej połowy XVI wieku. Po okresie rozkwitu na przełomie XVI i XVII w. przyszedł nań czas prześladowań, zakończony dopiero patentem tolerancyjnym cesarza Józefa II z 1781 roku. Wówczas też stanął pierwszy, drewniany dom modlitwy. Obecny kościół pod wezwaniem apostoła Jakuba Starszego zbudowano w 1838 roku. Jest to największa świątynia w mieście pod Czantorią.

Luteranie na Śląsku Cieszyńskim

Zwolennicy reformy chrześcijaństwa według nauk Marcina Lutra, pojawili się w otoczonej górami dolinie Wisły już za czasów księcia cieszyńskiego Kazimierza II. Jego wnuk, Wacław III Adam, uczynił luteranizm religią dominującą. Sytuacja ta trwała do wiosny 1654 roku, kiedy to komisarze arcykatolickich Habsburgów przywrócili na całym Śląsku Cieszyńskim świątynie katolikom. Odtąd, przez lata, luteranie musieli wyznawać swą wiarę potajemnie. Ukrytym miejscem spotkań i nabożeństw ustrońskich ewangelików była okolica podszczytowa Równicy (883 m n.p.m.). U źródeł potoku Gościeradowiec znajduje się tzw. Kamień na Równicy. Właściwie są to dwa głazy, z wyrytymi wyobrażeniami tablic Mojżeszowych oraz kielicha. To tutaj gromadzili się wierni, tutaj w przebraniu pasterza przybywał ksiądz ze Słowacji. Sytuacja ta trwała prawdopodobnie do początku XVIII wieku, kiedy wystawiono kościół Jezusowy w Cieszynie. Chociaż niewykluczone, że przy kamieniu gromadzono się jeszcze w latach późniejszych. W dwa lata po wydaniu przez cesarza patentu tolerancyjnego powstał w Ustroniu drewniany dom modlitwy, służący około 400 rodzinom.

Kościół apostoła Jakuba Starszego

Dzisiejszy, murowany kościół apostoła Jakuba Starszego wzniesiono w roku 1838. Był to właściwie tylko korpus świątyni, ponieważ przepisy nie pozwalały na budowę wieży, uniemożliwiły także umieszczenie drzwi wejściowych od głównej ulicy. Wieżę dostawiono dopiero po prawie ćwierćwieczu. Styl, w którym zbudowano kościół, nawiązuje do klasycyzmu. Wnętrze podzielono na trzy nawy. Wyposażenie pochodzi głównie z XIX wieku. Warto zwrócić uwagę na ołtarz z 1883 roku, ufundowany przez hutników z Ustronia, Trzyńca i Frydku. Obok kościoła stoją również zabytkowe budynki plebanii, szkoły oraz Ewangelickiego Zakładu Dobroczynnego.