Zabytkowy układ rynku w Gliwicach

Miejscowość:
Gliwice
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Gliwice należą do starych miast śląskich, których układ urbanistyczny w centrum zachował jeszcze kształt z czasów średniowiecznej lokacji. Nie znamy dokładnej daty nadania Gliwicom praw miejskich, ale nastąpiło to prawdopodobnie jeszcze w XIII wieku. W XIV stuleciu miasto nad Kłodnicą otoczyły mury. Chroniły one kwadratowy rynek z ratuszem i nieodległym kościołem Wszystkich Świętych. Układ ulic przypominał szachownicę. Wszystko to zachowało się do dziś w prawie niezmienionym stanie.

Obecnie nie dysponujemy dokumentem lokacyjnym Gliwic. Jednak wszystko wskazuje na to, że miasto nad Kłodnicą lokowano w drugiej połowie XIII wieku. Powstało przy przeprawie przez Kłodnicę, na szlaku handlowym wiodącym z Małopolski, przez Bytom, do Wrocławia. Miasto należało wówczas do Piastów śląskich.

Zamek Piastowski

W pierwszej połowie XIV wieku wznieśli oni tutaj swój zamek. Według ostatnich badań stał on pierwotnie w miejscu dzisiejszej plebani przy kościele Wszystkich Świętych, na najwyższym punkcie w okolicy. Natomiast zachowany Zamek Piastowski, położony w linii murów, to najpewniej tzw. dwór Cetrycza – obiekt powstały w XVI wieku, w efekcie dobudowania reprezentacyjnego budynku do dwóch baszt miejskich.


 

Zabytki na Rynku

Sercem miasta jest od najdawniejszych czasów kwadratowy rynek z ratuszem pośrodku. Ten murowany budynek został wzniesiony już w XV wieku, ale do dziś zachował się głównie efekt XVIII- i XIX-wiecznych odbudów i modernizacji.

Na południowo-wschodniej ścianie ratusza warto odnaleźć barokową figurę Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z XVIII wieku – to dzieło Jana Melchiora Oesterreicha. Rynek otaczają kamienice z podcieniami. Po zachodniej stronie rynku znajduje się piękna fontanna z 1794 roku. Przedstawia ona Neptuna siedzącego na delfinie. Fontannę postawiono z okazji otwarcia Kanału Kłodnickiego, aby podkreślić łączność Gliwic z miastami bałtyckimi.



fot. Mosquidron

Szachownica

Z każdego rogu rynku wybiegają po dwie ulice, które krzyżują się pod kątem prostym. W ten sposób całe miasto tworzy charakterystyczną szachownicę. Tradycyjne nazwy ulic mówią nam o dawnych zajęciach ich mieszkańców. Odnotujmy tu więc m.in. Tkacką, Bednarską czy Krupniczą. Ulice dochodziły do murów miejskich, które zachowały się np. w okolicach zamku. Oplatały one miasto wzdłuż biegu dzisiejszych ulic Dolnych i Górnych Wałów.

Ważną rolę pełniły bramy: tzw. Biała, czyli Bytomska oraz Czarna, czyli Raciborska. Fragmenty tej ostatniej zobaczymy na placu Rzeźniczym. W obrazie średniowiecznego miasta nie można pominąć kościoła. W Gliwicach to orientowana świątynia Wszystkich Świętych, stojąca na północny zachód od rynku. Gotycka budowla dominuje nad całym Starym Miastem. Warto wspomnieć, że dzisiejszy wygląd rynku zawdzięczamy w dużej mierze profesorowi Franciszkowi Maurerowi, który opracował projekt jego rewaloryzacji po zniszczeniach wojennych.

Wyświetlenia:  147
Lokalizacja:

Ul. Rynek 1
44-100 Gliwice
Gmina: Gliwice
Powiat: gliwicki


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście, W centrum miasta
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Zabrze
2024-06-03
8.93 km
Taka wiadomość na początek lata! Od czerwca możecie kupić SuperTicket, dzięki któremu zwiedzicie dwie wyjątkowe atrakcje w niższej cenie!
Zabrze
2024-10-26
8.93 km
Horror Party w podziemiach kopalni Guido to impreza, która urosła już do rangi kultowej i zdecydowanie najbardziej wyczekiwanej! Jak co roku przygotowano dla uczestników coś szalonego w Halloweenowym klimacie. Tym razem zapraszamy do podziemnego Cyrku.
Zabrze
2024-10-25
9.16 km
Małymi krokami nadchodzi ten okres w roku, kiedy po zmroku i nie tylko mogą wydarzyć się dziwne rzeczy. To dzieje się również w naszych podziemiach. Halloween coraz bliżej, więc warto pomyśleć o przebraniu już dziś i wyruszyć w niezapomnianą podróż po przygodę!
Ruda Śląska
2024-10-09
15.08 km
Zapraszamy na jubileuszowy festiwal śląskiej książki w Rudzie Śląskiej. Podczas którego odbędzie się między innymi rozstrzygnięcie Konkursu Poetyckiego im. ks. Norberta Bonczyka czy Targi Śląskiej Książki połączone z prezentacjami autorskimi. Wszystkie wydarzenia odbędą się w Stacja Biblioteka MBP w Rudzie Śląskiej.
Tarnowskie Góry
2024-10-19
19.65 km
Zapraszamy na wycieczkę rowerową " "Rowerem przez UNESCO" , która odbędzie się 19 października br. Będzie to wyjątkowa okazja do odkrycia atrakcji związanych z Miastami Gwarków oraz industrialnym dziedzictwem UNESCO.
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Gliwice
0.09 km
Gliwice
0.13 km
Gliwice
0.23 km
Gliwice
0.27 km
Gastronomia w pobliżu
Gliwice
0.03 km
Gliwice
0.04 km
Gliwice
0.04 km
Gliwice
0.04 km