Process - wernisaż wystawy

Process to wystawa wspólnych prac studentów Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach i Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego.
Opiekunami projektu są prof. ASP Piotr Muschalik, prof. UŚ. Sebastian Fikus i Barbara Kubska

Otwieranie nowych perspektyw jest oczywistym celem zarówno akademickiej jak i artystycznej edukacji. Projekt Process stara się go realizować na kilku płaszczyznach. Tworzenie działa wizualnego, które definiuje się tylko przez obraz, wydaje się czymś oczywistym. Zupełnie nowa wartość powstaje jednak poprzez dodanie mu paradygmatu w postaci słowa. Staje się ono elementem, który może spowodować całkowitą przemianę sensów.

Ta rekonfiguracja dzieła wizualnego poprzez ingerencje słowa może odbywać się w bardzo różnych kierunkach. Może ono stanowić poetycką, czy literacką komponentę, może też określać jego genezę. Ta różnorodność relacji między słowem i obrazem, a jednocześnie różnorodność przedstawionych tematów była świadomym zamierzeniem autorów wystawy, którzy swoim studentom zostawili pełną swobodę wyboru i inspiracji.

Ta wolność była tu szczególnie ważna, ponieważ prezentowane tutaj prace wykonane zostały w ramach regularnych zajęć dydaktycznych. Zrealizowali je studenci grup dziekańskich z dwóch zupełnie różnych uczelni. Po kilku spotkaniach studenci, zgodnie z własnym wyborem, połączyli się w pary, których zadaniem było wykreowanie wspólnych dzieł sztuki.

Opiekunowie wystawy niczego im nie narzucali, świadomie dbali o autorski charakter prezentowanych prac. Zadaniem studentów było znalezienie formy dla aktualnych zjawisk, które ich zafascynowały i zainteresowały. Tematem wystawy była zmiana zachodząca w otoczeniu. Proces jest tu rozumiany jako przekształcenie, ewolucja, czy dojrzewanie. W efekcie uczestnicy projektu odkryli dla siebie aspekty związane ekologią, tożsamością płciową, przemijaniem, rekonfigurowaniem tożsamości.

Prace studentów ASP powstają zazwyczaj w wielkim mozole i z trudzie. Często są to długotrwałe projekty, których realizacja wymaga wielu obserwacji, przemyśleń ale i poświecenia. Dalece nie wszystkie trafiają na wystawy roczne organizowane przez ASP. Wielka to strata, ponieważ często naprawdę interesujące prace trafiają do szuflady. Dlatego opiekunowie tak wielka wagę przyłożyli do publicznej prezentacje dzieł stworzonych w ramach projektu „Process”. Uznali, że wystawa stanowić będzie również dodatkową motywacja do zaangażowania i dbałości o możliwie wysoką wartość artystyczną powstających prac. Publiczna prezentacja jest wyzwaniem, daje więcej energii, a studenci swoje zadania traktują poważniej.

Ale jest ona również dla studentów ważnym elementem procesu dydaktycznego. Będą oni przecież wkrótce sami, jako dojrzali twórcy, organizować sobie wystawy. Będą też musieli mądrze reagować na reakcje krytyki i publiczności. Uczą studentów umiejętności wyjaśniania tego co robią, poszukiwania odpowiedzi na pytania o genezę ich prac. Uczą również odpowiedzialności za ich jakość i ideowy przekaz.

Ale kiedy publiczne prezentacje prac studentów ASP nikogo nie dziwią, to jest to zapewne pierwszy przypadek, żeby zrealizowane w ramach regularnego procesu dydaktycznego prace studentów Wydziału Nauk Społecznych UŚ pokazane zostały na wystawie. Dla studentów UŚ kontakt z zupełnie inną uczelnią i hermetycznym środowiskiem studentów ASP był zapewne doświadczeniem szczególnym. Tym bardziej, że przyszło im pracować z nimi na partnerskich zasadach, co w procesie kreacji artystycznej nie jest ani częste, ani oczywiste.

Współczesna sztuka jest czymś elitarnym, niechcianym, niezrozumianym. Ta hermetyczności sztuki wynika w dużym stopniu z tego, że nie ma prawie w ogóle kompetentnych publicystów, którzy szerokiej publiczności potrafiliby uczynić sztukę bardziej zrozumiałą. Ale prawdą też jest, że umiejętności pisania o sztuce nikt nie uczy. Aktywna współpraca studentów ASP i studentów Dziennikarstwa UŚ wypełnia tą lukę. Przy wspólnej pracy ze studentami malarstwa uczą się lepszego zrozumienia dzieła sztuki i refleksji nad nim. Jest to dla nich świetne artystyczno-intelektualne wyzwanie. Być może cześć z nich, dzięki zdobytym tu doświadczeniom, odczuje potrzebę pisania o sztuce i służenia jej w przyszłej publicystycznej pracy.

Ale wystawa ta ma nie tylko edukacyjny wymiar, bo przecież sensem recepcji sztuki jest patrzenie na świat oczami artysty.

Postrzeganie świata oczami młodego pokolenia pozwala lepiej zrozumieć jego tęsknoty i wrażliwości. Pokazuje co dla niego jest istotne, jakie są jego pasie i obserwacje. Wskazuje, jak studenci widzą aktualne problemy społeczne i socjologiczne. Jak się wobec nich pozycjonują i na ile ich punkt widzenia jest inny od potocznego. To przecież oni za kilka lat będą rzeczywistość dominować.

Ciekawa jest również sama próba wizualizacja tych problemów. Wystawa jest też świadectwem pewnego procesu poszukiwania własnej dojrzałości artystycznej, swojego stylu i sposobu artykułowania się. Jest też śladem pewnego interdyscyplinarnego eksperymentu, polegającego na rozszerzeniu obrazu o słowo.