OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Zamek w Sławkowie to obecnie właściwie ruiny, znajdujące się na wzniesieniu nad Białą Przemszą. Była to zbudowana w XIII w. warownia należąca do biskupów krakowskich, której zadaniem była obrona dostępu do miasta od strony Krakowa. Badania wykopaliskowe, przeprowadzone w latach 1983-1990 na wzgórzu zamkowym zwanym Zamczyskiem, doprowadziły do odsłonięcia ruin oraz utworzenia tu rezerwatu archeologicznego.
Sławków zawdzięczał swój rozwój kopalniom srebra i ołowiu, a także korzystnemu położeniu pomiędzy Krakowem a Wrocławiem. Prawdopodobnie od XI w. miejscowość znajdowała się w rękach biskupów krakowskich.
Zamek datowany jest na drugą połowę XIII w., kiedy to wzniesiony został przez biskupa krakowskiego, Pawła z Przemankowa. Usytuowana na skłonie wzniesienia, murowana budowla zbudowana została na planie nieregularnego czworoboku o wymiarach ok. 120 na 100 m. Zamkowe mury miały wysokość 6–7 m i były grube na 2, 5 m. Obronną wartość zamku podnosiły półbaszty.
Ponieważ Paweł z Przemankowa popadł w konflikt z księciem Leszkiem Czarnym i na pewien czas został uwięziony, budowa została czasowo przerwana, po czym - po ugodzie obu skonfliktowanych stron - wznowiona, choć rozmach projektu został nieco ograniczony (książę bowiem zabraniał budować zamków możnym duchownym i świeckim). Wkrótce biskup popadł w kolejny konflikt, z Henrykiem IV Probusem, który także go uwięził, a zamek oddał w opiekę Henrykowi z Woszowa. Warownię następnie rozbudował biskup Jan Muskata, otaczając go fosą i wałem. Biskup ten otrzymał w 1295 r. prawo do fortyfikowania biskupich miast targowych. Przywilej ten nadany został mu przez Wacława II, króla Czech, któremu zamek oddany został w lenno. Z początkiem XIV w. twierdza była zresztą świadkiem ostrego konfliktu miedzy Muskatą a królem Władysławem Łokietkiem.
Mimo licznych najazdów, szczególnie częstych w XV wieku, sławkowski zamek pełnił swoją rolę do wieku XVI włącznie. W ciągu tego stulecia utracił znaczenie obronne, a rolę czasowej siedziby biskupów krakowskich przejął znajdujący się nieopodal dwór biskupi. Ostatecznie, nieużywany, popadł w ruinę i został rozebrany w pierwszej połowie XVIII-go wieku.
Ruiny zamku można zwiedzić po uprzednim zgłoszeniu się do Działu Kultury Dawnej MOK w Sławkowie przy ul. Rynek 9 (w tym samym budynku znajduje się również Punkt Informacji Turystycznej). Zwiedzanie każdorazowo odbywa się z przewodnikiem.
Godziny zwiedzania:
