OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Jednym z interesujących kompleksów robotniczych na terenie Sosnowca jest osiedle patronackie Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych w dzielnicy Ostrowy Górnicze. Rozwój tej osady, zwanej pierwotnie Niemce, wiązał się z przypadkowym odkryciem w 1814 r. pokładów węgla kamiennego. Warszawskie Towarzystwo przejęło tutejsze interesy w 1874 r. Niebawem, wraz z rozwojem osady, powstało także osiedle.
Kolonie i osiedla robotnicze na obszarze Górnego Śląska powstawały od drugiej połowy XVIII w., przy czym ich rozwój następował początkowo przede wszystkim na terenach pod panowaniem pruskim. Z biegiem czasu wraz z rozwojem Zagłębia Dąbrowskiego, które znalazło się pod zaborem rosyjskim, tego rodzaju kompleksy mieszkalne zaczęto wznosić także i tutaj. W pierwszej połowie XIX w. powstał w Sosnowcu pierwszy taki kompleks – osiedle Henryków. Intensywny rozwój przemysłowy, który uczynił z miasta duże skupisko robotnicze, przypadł na II połowę wieku XIX. Zakładaniu nowych przedsiębiorstw towarzyszyło wznoszenie kolonii i osiedli przeznaczonych dla robotników. W Sosnowcu jest ich niemal 50. Tego rodzaju założenia architektoniczne związane były z hutami, kopalniami i przędzalniami. Część, niestety, uległa zniszczeniu podczas przebudowy miasta w latach 70-tych XX w., jednak większość budynków zachowała się do naszych czasów i służy dzisiejszym mieszkańcom.
Na większą skalę rozwój górnictwa węglowego nastąpił po przejęciu w 1874 r. tutejszych interesów przez Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych. Działalność Towarzystwa wiązała się zarówno z modernizacja kopalń, jak i budową kolonii urzędniczych i robotniczych. Kompleks w Ostrowach Górniczych rozbudowywany był przez wiele lat. Obok obiektów mieszkalnych wzniesiono tu szkołę, ochronkę, dom ludowy, salę do zabaw i przedstawień teatralnych, bibliotekę, gospodę z salą balową, bilardem i czytelnią. Towarzystwo wybudowało także szpital oraz dom kąpielowy. Powstała tu również szkoła gospodarstwa domowego dla dziewcząt. Największym i najbardziej interesującym obiektem kompleksu jest gospoda wzniesiona w latach 1902-1903 w stylu zakopiańskim. Obecnie mieści się tu hotel i restauracja. Obiekt zbudowany został według projektu znanych architektów warszawskich, Franciszka Lillpopa i Kazimierza Jankowskiego. Styl zakopiański był dziełem Stanisława Witkiewicza, który w latach 90-tych XIX stulecia na bazie architektury i sztuki Podhala zapragnął stworzyć polski styl narodowy. Propagowanie tego stylu pod zaborami było swoistą manifestacją patriotyzmu.
