Kolonia robotnicza “Karola” w Rydułtowach

Miejscowość:
Rydułtowy
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Rydułtowy są jednym z wielu miast górnośląskich, których historia w ostatnich 200 latach związana była nierozerwalnie z wydobyciem węgla kamiennego. W mieście do dziś działa KWK „Rydułtowy”, w jego krajobrazie wciąż są obecne zabytkowe zabudowania kopalniane, z budynkiem wagi na czele. Do mniej znanych obiektów należą pozostałości po robotniczej kolonii „Karola” – obecnie to kilka charakterystycznych, ceglanych familoków, z którymi sąsiadują niewielkie budynki gospodarcze.

O mieście

Rydułtowy są ponad 20-tysięcznym miastem, położonym na południu województwa śląskiego - pomiędzy Rybnikiem, Wodzisławiem Śląskim i Raciborzem. Mimo, że osada powstała już w XIII stuleciu, jej dynamiczny rozwój datuje się od końca wieku XVIII, kiedy rozpoczęto tutaj eksploatację złóż węgla kamiennego. Podwaliny pod rydułtowskie górnictwo położył na przełomie XVIII i XIX wieku Fryderyk von Sack, właściciel tutejszego majątku ziemskiego, który uruchomił pierwszą kopalnię, znaną pod nazwą „Charlotte”. W krótkim czasie na polach Rydułtów i okolicznych wiosek wyrosły szyby wydobywcze, odwadniające i wentylacyjne, a mieszkańcy, zamiast uprawiać ziemię jak dotychczas, coraz częściej znajdowali zatrudnienie pod ziemią. Rydułtowska „Charlotta” pod tą nazwą funkcjonowała aż do 1945 roku. Później nadano jej miano „Rydułtowy” i tak pozostało do dziś.

Kolonia robotnicza

W XIX wieku w Rydułtowach, oprócz zabudowań stricte kopalnianych, wyrosły również jakże charakterystyczne dla wielu górniczych miast, wielorodzinne domy mieszkalne - słynne familoki. Pracodawcy stawiali je, aby przyciągnąć do pracy w kopalni robotników z odległych rejonów Śląska. Pierwsze familoki w Rydułtowach zostały zbudowane prawdopodobnie już przed 1865 rokiem. Do naszych czasów zachowała się we fragmentach kolonia robotnicza „Karol” lub „Karola”, popularnie nazywana „Karlikiem”. Kilka piętrowych familoków z cegły stoi pomiędzy ulicami Bema i Strzelców Bytomskich, na północ od centrum miasta. Kolonia powstała na początku ubiegłego stulecia, na terenach kopalnianych, pomiędzy dwoma szybami wentylacyjnymi, które miejscowi nazywali „Karlik” (właściwie „Karol”) i „Zitszacht” (czyli „Suedschacht”). Pierwotnie osiedle było podzielone na dwie części, północną i południową, a każda liczyła po 10 familoków. Pojedynczy zaś budynek dzielono na cztery mieszkania złożone z sieni, kuchni, sypialni i komórki z piwnicą; rodziny miały też do dyspozycji chlewiki. Dawniej górniczym rodzinom życie ułatwiały także takie obiekty, jak sklep z magazynem, przedszkole czy „piekarniki”.

Wyświetlenia:  62
Lokalizacja:

Ul. Osiedle Karola
44-280 Rydułtowy
Gmina: Rydułtowy
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Wodzisław Śląski
2023-09-21
8.00 km
Oktoberfest Wodzisław Śląski to niepowtarzalna okazja, by bawić się w oryginalnym klimacie jesiennego święta.
Rybnik
2023-09-29
9.91 km
Zapraszamy serdecznie na spotkanie malarskie dla dorosłych. Prowadzenie: Brygida Przybyła, rybnicka malarka. Malarstwo to dla niej podróż po krainie piękna i prawdy, która zawsze zaczyna się od zachwytu. Każdy temat wystawy wynika z oczarowania jakimś miejscem, obiektem i jego magią. Malarstwo jest dla niej nie tylko pięknym sposobem spędzania czasu, jest też drogą wnikliwszego postrzegania otaczającego świata, to wciąż nowe wyzwania ,nowa droga poznania. To również droga do podzielenia się wrażeniami i emocjami . Zajęcia są płatne: 10 zł (bilet do nabycia w halo! Rybnik) Liczba miejsc ograniczona.
Rybnik
2023-09-23
9.91 km
Serdecznie zapraszamy na kolejną edycję spotkań przy grach planszowych. Nie zabraknie gier stolikowych, karcianych, bitewnych czy tych z cyklu "gdzie pomyśleć nie zaszkodzi". Masz swoją ulubioną grę? Koniecznie ją zabierz i zagraj z innymi! Spotkanie otwarte - zabierz kolegę, dziewczynę, sąsiada i wpadnij do nas! Gwarancja dobrej zabawy i miłej atmosfery w pakiecie! Rozpoczynamy o godz. 15.00.
Rybnik
2023-09-24
9.91 km
Przypomnimy sobie jak wyglądał Rynek w czasach PRL-u, powspominamy kto stał w kolejce do sklepu "Rynkowego, czy kultowego "Wedla", pływał z żabami w Kamieniu, bądź z wielkim plecakiem wyruszał z dworca PKS-u do Zakopanego. Oprowadzać będzie Małgorzata Płoszaj.
Rybnik
2023-09-24
9.91 km
Wesołe czary mary z ulubieńcem najmłodszych- pokaz iluzji na wesoło! Spotkanie dla dzieci w wieku od lat 5 do 105. Chcesz zobaczyć największego klauna wśród niezdar, albo największego niezdarę wśród klaunów? Przyjdź koniecznie. Zapraszamy 24 września o godzinie 16.00 do halo! Rybnik.
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Pszów
2.59 km
Rybnik
5.06 km
Wodzisław Śląski
6.40 km