„Skałka” w Rydułtowach to ciekawe miejsce pod względem geologicznym, gdyż dzięki odsłonięciu możemy obserwować skały karbońskie – piaskowce serii paralitycznej, należące do warstw porębskich. Powstały one w okresie karbonu, kiedy ówczesny obszar, na którym znajduje się obiekt, pokryty był bujną roślinnością i miał tendencje do osiadania. Zalewanie powstałej niecki (tzw. Górnośląskiej Niecki Węglowej) przez morze doprowadziło do nagromadzenia osadów piaszczysto-ilastych, a z bujnej flory przykrywanej osadami powstały pokłady węgla.
Skały widoczne w odsłonięciu ujawniły się na powierzchni terenu na skutek wydobywania piaskowców przez człowieka. W latach 60. i 70. zdecydowano się w najbliższym sąsiedztwie wybudować osiedle mieszkaniowe, dlatego dziś w postaci nienaruszonej możemy oglądać tylko niewielki fragment wychodni piaskowców. Obecnie wychodnia to fragment skarpy w stromym zboczu wzgórza, wysoki na około 8 metrów i długi na około 50 metrów. Dominują tu piaskowce średnio- i drobnoziarniste z domieszką ziaren frakcji grubej. Mają one barwę jasnożółtą, w stropie są bardziej pstre, żółto-czerwone i brunatno-wiśniowe. W części stropowej występują dwie cienkie warstwy mułowca. W odsłonięciu wyraźnie zaznaczają się różnice w odporności na wietrzenie, wynikające ze zróżnicowania składu mineralnego spoiwa. W leżących przy skarpie blokach piaskowca napotkać można piaskowce gruboziarniste, zlepieńcowe, z odciskami pni, głównie lepidodendronów i kalamitów.
Skałka, fot. arch. KGO
„Skałka” to również miejsce pamięci narodowej. W czasie II wojny światowej była to ściana śmierci pobliskiego obozu koncentracyjnego (Podobóz obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau). W miejscu gdzie znajdował się obóz, przy ul. Ofiar Terroru, znajduje się obecnie pomnik. Na tablicy pamiątkowej widnieje napis w języku polskim: "Na tym terenie w latach 1942-1945 znajdowały się filie obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Więźniowie ich pracowali ponad siły na kopalni Rydułtowy i mordowani byli pod ścianą śmierci. Bohaterom co za wolność ojczyzny oddali życie w XXX-lecie zwycięstwa nad faszyzmem składają hołd górnicy kopalni Rydułtowy i społeczeństwo miasta Rydułtowy. Wieczna cześć ich pamięci. 9 maja 1975."
Jako obiekt cenny pod względem geologicznym, naukowym i dydaktycznym, prezentujący geologię regionu górnośląskiego, a także historycznym, „Skałkę” objęto ochroną prawną w postaci stanowiska dokumentacyjnego. Obiekt znajduje się również w Centralnym Rejestrze Geostanowisk Polski (CRGP), który zawiera informacje o najcenniejszych obiektach przyrody nieożywionej w Polsce, tzw. geostanowiskach.
Skałka, fot. arch. KGO
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
