Kolonia robotnicza “Karola” w Rydułtowach

Miejscowość:
Rydułtowy
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Rydułtowy są jednym z wielu miast górnośląskich, których historia w ostatnich 200 latach związana była nierozerwalnie z wydobyciem węgla kamiennego. W mieście do dziś działa KWK „Rydułtowy”, w jego krajobrazie wciąż są obecne zabytkowe zabudowania kopalniane, z budynkiem wagi na czele. Do mniej znanych obiektów należą pozostałości po robotniczej kolonii „Karola” – obecnie to kilka charakterystycznych, ceglanych familoków, z którymi sąsiadują niewielkie budynki gospodarcze.

O mieście

Rydułtowy są ponad 20-tysięcznym miastem, położonym na południu województwa śląskiego - pomiędzy Rybnikiem, Wodzisławiem Śląskim i Raciborzem. Mimo, że osada powstała już w XIII stuleciu, jej dynamiczny rozwój datuje się od końca wieku XVIII, kiedy rozpoczęto tutaj eksploatację złóż węgla kamiennego. Podwaliny pod rydułtowskie górnictwo położył na przełomie XVIII i XIX wieku Fryderyk von Sack, właściciel tutejszego majątku ziemskiego, który uruchomił pierwszą kopalnię, znaną pod nazwą „Charlotte”. W krótkim czasie na polach Rydułtów i okolicznych wiosek wyrosły szyby wydobywcze, odwadniające i wentylacyjne, a mieszkańcy, zamiast uprawiać ziemię jak dotychczas, coraz częściej znajdowali zatrudnienie pod ziemią. Rydułtowska „Charlotta” pod tą nazwą funkcjonowała aż do 1945 roku. Później nadano jej miano „Rydułtowy” i tak pozostało do dziś.

Kolonia robotnicza

W XIX wieku w Rydułtowach, oprócz zabudowań stricte kopalnianych, wyrosły również jakże charakterystyczne dla wielu górniczych miast, wielorodzinne domy mieszkalne - słynne familoki. Pracodawcy stawiali je, aby przyciągnąć do pracy w kopalni robotników z odległych rejonów Śląska. Pierwsze familoki w Rydułtowach zostały zbudowane prawdopodobnie już przed 1865 rokiem. Do naszych czasów zachowała się we fragmentach kolonia robotnicza „Karol” lub „Karola”, popularnie nazywana „Karlikiem”. Kilka piętrowych familoków z cegły stoi pomiędzy ulicami Bema i Strzelców Bytomskich, na północ od centrum miasta. Kolonia powstała na początku ubiegłego stulecia, na terenach kopalnianych, pomiędzy dwoma szybami wentylacyjnymi, które miejscowi nazywali „Karlik” (właściwie „Karol”) i „Zitszacht” (czyli „Suedschacht”). Pierwotnie osiedle było podzielone na dwie części, północną i południową, a każda liczyła po 10 familoków. Pojedynczy zaś budynek dzielono na cztery mieszkania złożone z sieni, kuchni, sypialni i komórki z piwnicą; rodziny miały też do dyspozycji chlewiki. Dawniej górniczym rodzinom życie ułatwiały także takie obiekty, jak sklep z magazynem, przedszkole czy „piekarniki”.

Wyświetlenia:  79
Lokalizacja:

Ul. Osiedle Karola
44-280 Rydułtowy
Gmina: Rydułtowy
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Pszów
2.33 km
Rybnik
4.56 km
Wodzisław Śląski
5.76 km
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2024-03-25
9.91 km
Na cykl „POGADAJmy o historii...” składają się spotkania w formie dyskusji z uczestnikami i zaproszonymi gośćmi dla których historia to pasja, zawód, albo po prostu hobby. Prowadzący Rafał Lodziński przybliżać będzie zagadnienia zarówno odległej historii, jak i tej najnowszej. Chcemy wspólnie poznawać i dyskutować o istotnych wydarzeniach i procesach historycznych wpływających na kształt dziejów naszego świata, szerzyć wiedzę i kształtować świadomość historyczną. Spotkania adresujemy do wszystkich osób zainteresowanych historią. "Przed wiekami, za czasów króla Kraka, założyciela krakowskiego grodu, na zboczu wawelskiego wzgórza w wielkiej jamie zamieszkał smok. Było to ogromne zwierzę z paszczą i długim ogonem." Ale czy na pewno? Czy był taki gród? Czy był taki król?
Rybnik
2024-03-11
9.91 km
Spotkanie oddechowo-relaksacyjne skierowane do starszych osób. Pierwsze spotkanie może być zaskakujące dla wielu, ale warto spróbować. Grupa stopniowo się powiększa. Zajęcia będą odbywały się 2 razy w miesiącu. Będzie to czas pracy z najgłębszą formą wydechu. Ćwiczenia przepony i toru przeponowo-brzusznego. Prosta gimnastyka dla każdego. Proponowane ćwiczenia opierają się na pracy z wyobraźnią i korzystają z różnych gadżetów dostępnych dla każdego. Regularny śmiech dotlenia organizm, usuwa toksyny, wyzwala hormony szczęścia, czyli endorfiny i wzmacnia odporność. Prowadzenie: Lidia Białecka (halo! Rybnik, trener śmiechu i kompetencji miękkich).
Rybnik
2024-03-22
9.91 km
Zapraszamy 22 marca do halo! Rybnik, gdzie na poetycko Piątek z Wytrychem. Start o godz. 16:00 do zamknięcia lokalu halo! Później tradycyjnie idziemy w miasto (opcja zależna od okoliczności).
Rybnik
2024-03-20
9.91 km
W ramach spotkań z cyklu Turystyczne Środy z rybnickim PTTK tym razem posłuchamy o historii przewodnictwa w Rybniku i rybnickim Oddziale PTTK. O tym wszystkim opowie nam Krzysztof Koterba.