Rzemieślnik z Raciborza - rycerstwu oddaje swoje ręce i serce

Racibórz, miasto z głęboko zakorzenionymi tradycjami i bogatą historią, w tym roku obchodzi 800-lecie nadania praw miejskich. Oprócz widocznych pamiątek po średniowiecznych władcach ma na swoim terenie płatnerza, który z aptekarską dokładnością odtwarza zbroje polskiej Husarii, Stefana Batorego, czy Lorda Clifforda z XVI w. Repliki wychodzące spod rąk Roberta Stefanowskiego można podziwiać m.in. w raciborskiej Baszcie przy ul. Basztowej.

Płatnerzy na próżno szukać w spisach wykonywanych ówcześnie zawodów. Wydawać by się mogło, że ostatni naśladowcy tego zawodu zakończyli swoją prace w czasie, gdy strojne zbroje rycerskie zastąpiły mundury żołnierskie. Nic bardziej mylnego, w Raciborzu, w pracowni przy ul. Londzina spotkamy Roberta Stefanowskiego, który od 20 lat wykonuje repliki zbroi z XVI i XVII w. Co ciekawe, jest jedną z nielicznych osób w kraju zajmującą się metaloplastyką w takim wydaniu. Dzieła sztuki tworzone w niewielkiej pracowni to praktycznie odbicie lustrzane oryginałów. Jego prace kupują miłośnicy historii z dosłownie całego świata.

Będąc jeszcze w wojsku R. Stefanowski wraz z kolegami wykonywał zbroję jako podarunek dla papieża Jana Pawła II, a dla jamajskiego sprintera Usaina Bolta przygotował skrzydła husarskie. Jego eksponaty podziwiać można w Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, w Muzeum Ślusarstwa w Świątnikach Górnych oraz w Muzeum w Wieluniu i w Tarnowie.

Marion, szyszak husarski, prochownica

Raciborski płatnerz od młodzieńczych lat posiadał zdolności manualne, ale żadnych nie rozwijał. Swój talent odkrył na nowo, gdy rozpoczął obowiązkową służbę wojskową. Trafił do jednostki w Nysie, a stamtąd do pracowni metaloplastycznej we Wrocławiu. Wykonywano tam różnego rodzaju repliki broni białej, szable, kordelasy myśliwskie i zbroje. - Tam, można powiedzieć nakreśliła się moja przyszłość, poznałem tajniki pracy metaloplastyka. Wiedziałem już, że tym się zajmę po odbyciu wojska - mówi Robert Stefanowski, płatnerz z Raciborza.

Po zakończeniu służby wojskowej, która nakreśliła jego dalszą ścieżkę zawodową wstąpił w szeregi Opolskiego Bractwa Rycerskiego. Przebywając w środowisku odtwórców historii zauważył ogromny potencjał w metaloplastyce. Idąc za ciosem, zaczął wyrabiać zbroje do walk turniejowych. - Szybko się okazało, że zajęcie mało dochodowe, ponieważ członkowie bractw w dużej mierze sami wyrabiają takie gadżety - przyznaje R. Stefanowski.

Bywając na imprezach tematycznych poznał swoją żonę Patrycję, która mocno wspiera go w swojej pasji. Z zawodu jest tłumaczem języka niemieckiego, więc pomaga mu w kontaktach z obcojęzycznymi klientami. Z czasem poznał koneserów i miłośników rycerskich pamiątek, a jego pracownia zmieniła nieco profil działalności. - Wspólnie z kolegą, który jest złotnikiem zaczęliśmy wyrabiać zbroje paradne, ozdobne, trawione, inkrustowane ze złoconymi ornamentami - wraca wspomnieniami twórca rycerskich pancerzy.

Lord Clifford w raciborskiej Baszcie

W Raciborzu zabytki zdobią centralne ulice miasta. Kościoły, Zamek Piastowski z gotycką kaplicą, muzeum czy raciborska Baszta więzienna z XVI w. to tylko niektóre z wiernie zachowanych pozostałościach po władcach, rycerzach, damach dworu. Turyści, którzy w najbliższym czasie planują odwiedzić Racibórz (miasto w tym roku obchodzi 800-lecie nadania praw miejskich) obowiązkowo powinni zobaczyć ekspozycję uzbrojenia prezentowaną właśnie w Baszcie. Podziwiać możemy tam m.in. pokaźną wystawę zbroi wykonanych przez Roberta Stefanowskiego oraz narzędzia tortur.

Basztę zwiedzać można od maja do września. W miesiącu bieżącym zabytkowa budowla czynna jest w piątki, soboty i niedziele w godz. 11.00- 19.00.

Autor: Justyna Korzeniak/ Adventure Media
Zdjęcia: Archiwum Robert Stefanowski