Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej

City:
Racibórz
Play text
Add to planner

Muzeum w Raciborzu zaprasza serdecznie na otwarcie nowej wystawy czasowej. Tematyką wystawy będą Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej. Wernisaż wystawy będzie miał miejsce w dniu 15 marca 2019 o godzinie 17.00, w raciborskim Muzeum przy ulicy Gimnazjalnej. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Wystawa Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej prezentuje dzieła malarstwa i rzeźby ludowej o tematyce chrystologicznej, powstałe i funkcjonujące na terenie Górnego i Dolnego Śląska od końca XVIII do 1.poł. XX stulecia. Tworzyli je najczęściej samoucy, wiejscy stolarze lub małomiasteczkowi rzemieślnicy. Odbiorcami tej sztuki byli głównie mieszkańcy wsi, którzy otaczali kultem zakupione obrazy i rzeźby. Umieszczali je na przydrożnych krzyżach, w kapliczkach, w giblach (kapliczkach umieszczonych w szczytowych ścianach domów) oraz w izbach.

W tradycyjnej kulturze ludowej większość obrazów i rzeźb przedstawiała treści religijne. Postać Chrystusa była obok Maryi najbardziej czczona przez ludność wiejską. Wzory do tworzenia swoich dzieł artyści ludowi czerpali najczęściej z prac malarzy profesjonalnych. Widywali je w kościołach i klasztorach. Źródłem ikonograficznym dla nich były także obrazki dewocyjne - masowo drukowane grafiki z XVI-XVII w. Autorzy obrazów posługiwali się konturowym rysunkiem. Malowane postacie były pierwszoplanowe i wypełniały prawie całą powierzchnię obrazu. Najczęściej przedstawiano je płasko, nie zachowując odpowiedniej perspektywy. W malarstwie ludowym środki wyrazu były bardzo proste i schematyczne. Ważną częścią obrazu były motywy zdobnicze – na Śląsku zazwyczaj roślinne.

Wśród wielkiego bogactwa przedstawień chrystologicznych najczęściej w sztuce ludowej obrazowane były dwa wydarzenia z życia Jezusa – Boże Narodzenie oraz Męka i Śmierć Jezusa. Niewiele jest obrazów przedstawiających działalność Chrystusa. Dzieciątko Jezus najczęściej ukazywano w scenerii stajenki betlejemskiej - leżące w żłobie w otoczeniu Maryi, Józefa, pasterzy i zwierząt. Podobna ikonografia małego Jezusa występowała w obrazach przedstawiających pokłon Trzech Króli, składających dary Nowonarodzonemu Dziecięciu. Są to przedstawienia wielopostaciowe, w których Jezus znajduje się w centrum. W sztuce ludowej znane było jednopostaciowe przedstawienie Dzieciątka Jezus – Króla Wszechświata z kulą w rękach.

Motyw z dzieciństwa Jezusa pojawia się również na obrazach Ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu, Ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni, a także w wizerunku Świętej Rodziny z Nazaretu. Jezus uczący się zawodu cieśli przedstawiany jest ze św. Józefem i Maryją. Ikonografia Świętej Rodziny była częstym tematem w masowo drukowanych oleodrukach, które na przełomie XIX i XX w. wypierały tradycyjne malarstwo. Najliczniejsze w sztuce ludowej są motywy pasyjne. Ludowa wyobraźnia koncentrowała się głównie na ostatnim tygodniu życia Jezusa. Na wystawie prezentujemy obraz Pożegnanie Jezusa z Maryją, współcześnie mało znany temat w sztuce inspirowany pismami apokryficznymi. Przedstawienia Ostatniej Wieczerzy wzorowane były przez twórców ludowych najczęściej na dziele Leonarda da Vinci. Kolejne etapy Męki Pańskiej prezentują sceny Chrystus w Ogrójcu, Biczowanie Jezusa, Ecce Homo, Chusta św. Weroniki i Ukrzyżowanie. Na XIX-wiecznych obrazach na szkle z Dolnego Śląska występują atrybuty Męki Pańskiej.

Częstym motywem zarówno w malarstwie jak i w rzeźbie ludowej jest Pieta. Scena pasyjna przedstawiająca martwego Jezusa na kolanach opłakującej Matki. Jednym z ważniejszych na wystawie jest obraz Chrystus Boleściwy zwany Raciborskim. Miejscem kultu tego wizerunku jest kościół św. Jana Chrzciciela w Raciborzu - Ostrogu. Umieszczono na nim charakterystyczną sentencję Patrz Grześniku Com cierpiał zatwe nieprawości, Dałem bok mói Otworzyć Ku tobie zmiłości.

Chrystus Frasobliwy zwany na Śląsku Starośliwym– rzeźba najbardziej kojarzona ze sztuką ludową – również wiąże się z Męką Chrystusa. Dziś już mało kto wie, że jest to wyobrażenie umęczonego Jezusa czekającego na Górze Kalwarii na ukrzyżowanie. Krzyż to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia tradycyjnego domu śląskiego. Na ekspozycji prezentujemy XIX-wieczne pasyjki – krucyfiksy, u stóp których umieszczano postać Maryi oraz krzyże z drewnianymi, rzeźbionymi postaciami Chrystusa.

Wśród wielu wyobrażeń Chrystusa występują obrazy związane z kultem Najświętszego Serca Jezusowego. Jest On przedstawiany z gorejącym sercem otoczonym cierniową koroną. Ten motyw stał się popularny w XIX w., kiedy papież Pius IX w 1856 r. zatwierdził kult w całym kościele katolickim. Na wystawie znajduje się obraz wykonany na perforowanym kartonie z haftowanym napisem: Słodkie Serce Jezusa Bądź moją miłością. 300 dni odpustu Pius IX 10. Grudnia 1868.

Wystawa Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej prezentuje zbiory Muzeum w Raciborzu oraz Muzeum Etnograficznego Oddziału Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Gdzie? Muzeum w Raciborzu, ul.Gimnazjalna 1
Kiedy? 15 marca 2019 godz. 17.00

Wstęp wolny

Your opinion:
Rate: 0.0 (0 votes were given)
Views:  54
Location:

St Gimnazjalna 1
47-400 Racibórz
Commune: Racibórz
County: raciborski


Tourist region: 
Śląsk
Category: 
Events

Date of the event: 
16:00 - 18:00 15/03/2019
Add to planner
POI
Tourist Information 
Actively 
Cultural Heritage 
Nature 
Travel Agent 
Gastronomy 
Accommodation 
Tourist offer 
Entertainment 
Rental Office 
Health and Beauty 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Route
The Route
Marked tourist route
To take off
To the finish line
PDF
KML
GPX