Co robić z dzieckiem ?

Co robić z dzieckiem, czyli "Z raczkiem wzdłuż Odry"

Co robić z dzieckiem ?

Lubią Państwo sprawiać dzieciom przyjemności? Skoro czytacie ten tekst i planujecie wycieczkę, to z całą pewnością tak! Pomyślałam, że fajnie będzie dzisiaj sprawić przyjemność Lindzie Piechaczkovej z Republiki Czeskiej, która zaprojektowała maskotkę Krainy Górnej Odry. Kilka lat temu zorganizowano konkurs na taką zabawkę, a wygrał go Raczek Modraczek, narysowany przez Lindę. Raczek ma w sobie to, co dobra maskotka mieć powinna – nawiązuje do głównej atrakcji przyrodniczej regionu, czyli rzeki Odry, a przy okazji kojarzy się z czystością wód. Poszukajcie Raczka w trakcie wycieczki! Może będzie miał ochotę wrócić z Wami, zadomowić się i przypominać o tej przyrodniczej wyprawie. Raczek Modraczek będzie świetnym przewodnikiem.

Raczek Modraczek, fot. KGO

Raki chodzą po schodach

Ciekawe, jak długo taki Raczek Modraczek będzie  wdrapywał się po 114 schodach wieży widokowej, z której pięknie widać meandrującą Odrę w Chałupkach i Zabełkowie? To początek naszej trasy, a zarazem okazja, by zachłysnąć się świeżym powietrzem i dziką przyrodą. Zakola rzeki wpisane zostały w europejską sieć Obszarów Chronionych NATURA 2000 i są domem dla wielu gatunków ptaków i roślin. Ten obszar można poznawać zarówno ze ścieżki rowerowej, jak i w trakcie spływu kajakowego. Polecam taki sposób spędzania czasu z dziećmi, a telefony do klubów kajakarskich znajdą Państwo na pewno bez kłopotu, także na dole tego tekstu. Najciekawszy jest pierwszy, siedmiokilometrowy odcinek wyprawy, gdzie brzegi rzeki naturalnie meandrują, odsłaniają piaszczysto-żwirowe łachy i lasy łęgowe z takimi gatunkami, jak topole czarne, wierzby kruche i wierzby białe. Wprawne oczy wypatrzą też kalinę, bzy, trzmieliny i głogi. Może warto sprawdzić wcześniej, jak wyglądają dokładnie te gatunki drzew i krzewów, albo wybrać się ze ściągniętą na telefon encyklopedią tych gatunków. Wspólna nauka dla dzieci i dorosłych może zamienić się w dobrą zabawę i przynieśc odpowiedź na pytanie: co robić z dzieckiem ?      

Wieża widokowa, fot. arch. KGO

Czy wiedzą Państwo, że przez województwo śląskie przepływają trzy najdłuższe polskie rzeki? Swoje źródła mają tutaj Wisła i Warta, ale również tutaj płynie Odra, której dzikie brzegi tak dobrze widać z dwudziestosiedmiometrowej wieży widokowej, na którą zaprowadził nas Raczek. Ostatnia z wymienionych rzek ma 854 kilometry długości, a jej źródeł szukać trzeba w czeskich Sudetach. Warto zwrócić uwagę najmłodszych na to, że po drugiej stronie wody mieszkają nasi czescy sąsiedzi. Kiedyś, gdy tylko marzyliśmy o świecie bez granic, nikt nie ośmieliłby się podejść tak blisko linii dzielącej te dwa kraje. Dzisiaj, gdy jesteśmy w Unii Europejskiej, nawet nawigacja prowadzi nas przez Republikę Czeską, bo bliżej i szybciej. Zresztą, czeska strona Meandrów Odry też oferuje ścieżki rowerowe i ekologiczne. Atrakcją jest także jezioro Vrbicke z ekomolami i infrastrukturą przeznaczoną dla miłośników sportów wodnych.    

Spływ kajakowy, fot. arch. KGO

Raki na zamku

Takiej okazji Raczek Modraczek nie może przegapić. Musimy w czasie tej wycieczki wpaść na chwilę do zamku. Zwłaszcza, że zwiedzanie pięknie zachowanych ruin zamku w Tworkowie to doskonała okazja, by dowiedzieć się czegoś o historii tej ziemi i przestać się zastanawiać, co robić z dzieckiem w wolnym czasie? Jeśli ktoś kiedyś był w Zamku Krzyżtopór, to bez trudu  powinien sobie wyobrazić nieco mniejszą jego wersję, którą zobaczy w Tworkowie. Neogotycka przebudowa zmieniła renesansowy zamek, którego pierwsze założenia  powstały jeszcze w średniowieczu. Po tych przeróbkach ze średniowiecznych śladów oczywiście nic nie zostało, ale czy nie miło pomyśleć, że to w tym miejscu zbudowano tak reprezentacyjną rezydencję? Na pewno mury zamku w Tworkowie pamiętają wspaniałe bale, koncerty i ważne spotkania sprzed wieków. Był tu pokój bilardowy, barwne witraże, a na wieży, którą można dzisiaj zwiedzać, umieszczono czterotarczowy zegar. Z dawnej świetności zostały jednak tylko nieliczne elementy. Może spróbują się Państwo pobawić z dziećmi w odnajdywanie tych oryginalnych dekoracji, jak te przy łukowatych oknach? Od razu powiem, że ja nie jestem miłośniczką odnawiania i odbudowywania starych zamków, dlatego uważam, że tworkowską „trwałą ruinę” odremontowano w sposób modelowy.  

Tworków, fot. arch. KGO

Specjalnie dla Państwa znalazłam także opis wnętrz zamku. W książce pt. „Ze studni zapomnienia” umieścił go Ludwik Bielaczek - dawny fornal, czyli osoba zajmująca się końmi.  Pan Ludwik podkreślił, że zamek nawet po przebudowach przypominał twierdzę i niestety do przytulnych nie należał.

"[...] z wielkich obrazów, płócien, które zajmowały nieraz całą ścianę sali, patrzyły przyćmione postacie jeźdźców, siedzących na barwnie przystrojonych koniach. Wszędzie stały szafy: niektóre z nich były wykładane szlachetnym drzewem, inne misternie rzeźbione. Galeria zawieszona była trofeami myśliwskimi - skórami i rogami różnych zwierząt, krajowych i egzotycznych, upolowanych niegdyś przez dawnych właścicieli zamku. Cała jedna sala położona w dolnej kondygnacji [...], była zawieszona wszelkiego rodzaju bronią: mieczami, szablami, rapierami [...]".

W zamku mieszkała też podobno Biała Dama, a jej pojawienie się zawsze zwiastuje coś złego. Ostatnio widziano ją w Wigilię 1930 roku. Rezydencja spłonęła kilka dni później i już nigdy nie odzyskała swojej świetności. Jak pisze wspomniany Ludwik Bielaczek: „(…)ogień błyskawicznie obleciał dach i wkrótce płonął już cały zamek łącznie z wieżą zegarową. Stanowiło to dla wszystkich niewyjaśnioną zagadkę, jako że fasada zamku miała aż 120 metrów długości, a z pożarem walczyło 25 sikawek i dwie motopompy – z Raciborza i Opawy (…)”.

Tworków, fot. arch. KGO

Raki nie lubią kuźni, ale dzieci tak

Przywiązane do rzeki raki z całą pewnością nie lubią wielkiego hałasu i gorąca. A dokładnie tak wyobrażamy sobie kuźnię w Bieńkowicach, zwłaszcza najstarszą kuźnię w Polsce. Wszystko dlatego, że od 1702 roku należała do jednej rodziny, państwa Sochów. Dzisiaj pracuje w niej ósme i dziewiąte pokolenie kowali. To oni dbali najpierw o drewniany, a potem  murowany zakład pracy. Rodzinna legenda mówi, że założyciel rodu, Jan Socha zatrzymał się w Bieńkowicach podczas przemarszu z królem Janem III Sobieskim. Wtedy zakochał się w pięknej pannie o imieniu Ewa, której obiecał, że jak uda mu się wrócić z wojny, to ją poślubi. I tak też się stało, Jan Socha wrócił spod Wiednia i osiedlił się w Bieńkowicach.

Prawda, że warto odwiedzić miejsce z taką historią? Z całą pewnością nie tylko warto, ale trzeba. Również dlatego, by zapytać, jak zmieniał się ten zawód i przedmioty, które tu wykuwano. Kiedyś w Bieńkowicach było czterysta koni i aż cztery kuźnie. Dzisiaj została tylko jedna, która produkuje głównie bramy, elementy ogrodzenia i kowalstwa artystycznego. Ponieważ to zakład nadal czynny, trzeba się umówić na zwiedzanie, najlepiej telefonicznie. Zobaczyć prawdziwego kowala to dzisiaj nie lada gratka. Proszę nie zmarnować takiej okazji i opowiedzieć dzieciom o ginącym dzisiaj rzemiośle.  

Zabytkowa kuźnia, fot. T. Renk, www.slaskie.travel