Wille i pałace przemysłowców

Autor:

Magdalena Pawlica ŚOT

Data publikacji:

06 Październik 2020

Odsłuchaj tekst

Wraz z rozwojem przemysłu na ziemiach polskich, jak i na terenie województwa śląskiego powstawały wille i pałace właścicieli fabryk, kopalń, hut, cynkowni itd., którzy niejednokrotnie cenili piękno i kunszt architektury mieszkalnej. Przykładami takich budynków są XIX- wieczna rezydencja gliwickiego przemysłowca Oscara Caro oraz XIX-wieczny sosnowiecki pałac Henryka Dietla. Dziś można zwiedzać te unikatowe perełki architektury.

Willa Caro w Gliwicach

Willa Caro (ul. Dolnych Wałów 8a) to doskonale zachowana XIX-wieczna rezydencja w stylu renesansowej architektury willowej. W 1934 roku przekazano ją na stałą siedzibę Muzeum. Willę wybudowano w latach 1882-1885, dla Oscara Caro – właściciela fabryki drutu w Gliwicach. Zaplanowano także rozległy, eklektyczny ogród. Willę i ogród otacza wiernie zrekonstruowane kamienno-metalowe ogrodzenie. We wnętrzach obiektu pozostał dobrze zachowany wystrój: m.in. holu, buduaru, "pokoju pana domu". Można tu zobaczyć rozmaite sztukaterie, drewniane boazerie, a także sufity kasetonowe. Obecnie można tu zobaczyć stałą wystawę dziewiętnastowiecznych wnętrz mieszkalnych górnośląskich przemysłowców, mają tu także miejsce wystawy czasowe, koncerty, spotkania czy konferencje. Przy wejściu znajduje się żeliwna rzeźba lwa czuwającego z 1824 r.

Willa Caro w Gliwicach, fot. T. Gębuś/arch. ŚOT

Willa Goldsteinów w Katowicach

Wewnątrz budynku dawnej willi, zwanej też pałacem (plac Wolności 12A) znajduje się bogato dekorowany hall z klatką schodową. Na pierwszym piętrze kiedyś mieściła się m.in. sala balowa, a dziś sala Urzędu Stanu Cywilnego w Katowicach.

Willa Goldsteinów w Katowicach, fot. UMK

Pałac Oskara Schoena w Sosnowcu (sąd)

Pałac Oskara Schoena w Sosnowcu – sąd (ul. 1 Maja 19) zbudowany w 1903 r. w stylu eklektycznym; nad pałacem góruje charakterystyczna neogotycka wieża w formie gotyku angielskiego. Nie tylko wieża, ale i większość bryły budynku posiada cechy neogotyckie. Można się tu dopatrzyć elementów stylów: neoromańskiego, neorenesansowego, neobarokowego i secesyjnego. Od 1923 r. (z przerwą II wojny światowej) pałac jest w posiadaniu sądu.

Pałac Ernesta Schoena w Sosnowcu Środuli – Muzeum

Pałac (ul. Chemiczna 12) pochodzi z 1885 r. Należał do fabrykanckiej rodziny Schoenów, wybudowany przez Ernesta Schoena, usytuowany w centrum miasta po wschodniej stronie rzeki Czarna Przemsza. Otoczony jest parkiem. Pałac wzniesiono w stylu eklektyzmu. Stanowił on drugą siedzibą rodu Schoenów. Dokładnie Pałac Franza i Emmy Schoenów. Ukończono go w roku 1903. Okazały pałac posiada cztery kondygnacje i trzy narożne wieże. Na elewacji zobaczyć można piękną sztukaterię z liśćmi i owocami dębu, a także ozdobne kartusze (obramowania). Pałac wielokrotnie przebudowywano – ostatnia przebudowa miała miejsce w latach 1980-1985 i wiązała się z adaptacją na cele muzealne. Obecnie w pałacu mieści się sala ślubów oraz muzeum, w którym znajduje się wystawa szklanych wyrobów artystycznych i użytkowych.

Pałac Schoena w Sosnowcu - muzeum, fot. T. Gębuś/arch. ŚOT

Pałac Dietla w Sosnowcu

Neobarokowy Pałac Henryka Dietla w Sosnowcu (ul. Żeromskiego 2) powstał w 1878 r. Na pierwszym piętrze Pałacu Dietla mieszczą się bogato dekorowane wnętrza wykonane
w różnych stylach architektonicznych, które nawiązują do historycyzmu. Dekoracja i wyposażenie wnętrz harmonizują z rodzajem stylu, w jakim zostały wykonane. Sale utrzymane są w stylach: neoromańskim, neobarokowym, neorokokowym, neoklasycystycznym, empirycznym i secesyjnym stanowią wędrówkę przez style i epoki. We wnętrzu pałacu znajduje się m.in. unikalny w Polsce pokój kąpielowy o pow 27m2 z bogatą ceramiczną dekoracją. Obecnie obiekt jest w rękach prywatnych. W pięknych i wyjątkowych salach Pałacu Dietla oprócz wydarzeń artystycznych organizowane są koncerty i przyjęcia okolicznościowe. Pałac jest udostępniony zwiedzającym.

Pałac Dietla w Sosnowcu, fot. T. Gębuś/arch. ŚOT

Zauważyłeś błąd w treści? Zgłoś