OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Obecne Zabrze to duże obszarowo miasto, rozciągające się pomiędzy Bytomiem i Gliwicami. Powstało dopiero w 1922 roku z połączenia wielu mniejszych miejscowości, z których duża część współtworzyła (od 1873 roku) powiat zabrski. Centrum miasta stanowią m.in. dawne osady przemysłowe - Stare Zabrze i Małe Zabrze - które po połączeniu dały początek wiejskiej gminie. To właśnie na ich terenie już w połowie XIX wieku rozkwitał przemysł węglowy i hutniczy, powstawały pierwsze kolonie robotnicze.
W 1858 roku w Małym Zabrzu wzniesiono szpital zarządzany przez Górnośląską Spółkę Bracką. Zadaniem spółki, finansowanej ze składek górników, było m.in. zabezpieczenie chorobowe lub wypadkowe robotników. Jej główną siedzibą były Tarnowskie Góry, ale szpitale funkcjonowały w wielu śląskich miastach. W latach 1904-1905 zabrski szpital rozbudowano w oparciu o plany przygotowane przez wybitnego architekta berlińskiego, Arnolda Hartmanna, autora chociażby kolumny Bismarcka w Kolonii, gmachu dyrekcji huty Donnersmarcka w Zabrzu czy szpitala Spółki Brackiej w Chorzowie.
W ramach całego kompleksu szpitalnego, który dziś rozciąga się pomiędzy ulicami 3 Maja, Buchenwaldczyków, Zygmunta Krasińskiego i Bohaterów Warszawskich, zbudowano wtedy zespół kotłowni i maszynowni, z centralą elektryczną, pralnią, kuchnią oraz wieżą - ciśnień i kominową. Wieża ciśnień dominuje nad zabudowaniami szpitalnymi. Wymurowana jest z cegły, ale obudowie zbiornika nadano wygląd tak zwanego muru pruskiego. Niezwykły kształt obudowy nawiązuje do sztuki secesyjnej. Co ciekawe, w środku wieży konstruktorzy umieścili komin, odprowadzający spaliny z kotłowni. To rozwiązanie możemy też zobaczyć w Chorzowie, na terenie tamtejszego dawnego szpitala Spółki Brackiej. Obecnie zabrska wieża ciśnień i kominowa wznosi się w obrębie Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. prof. Stanisława Szyszki.
tylko z zewnątrz
