Układ urbanistyczny w Lelowie

Miejscowość:
Lelów
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Lelów jest dużą, liczącą ponad 2 tysiące mieszkańców wsią o charakterze małego miasteczka. Miejscowość leży na Progu Lelowskim, nad rzeką Białką Lelowską (lewym dopływem Pilicy), na północno-wschodnich krańcach województwa śląskiego. Gminę przecinają ważne szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 46 oraz droga wojewódzka nr 794. Lelów zalicza się do najstarszych miejscowości północno-zachodniej, historycznej Małopolski. Już przed tysiącem lat powstało tutaj duże opole, które z czasem przekształciło się w osadę z książęcą warownią. Początkowo Lelów rozwijał się na terenie dzisiejszej wioski Staromieście – pierwsza o nim wzmianka pochodzi z końca XII stulecia. Na początku XIV wieku gród ten prawdopodobnie otrzymał prawa miejskie. Jednak Lelów w dzisiejszym miejscu został założony w połowie XIV wieku, po wydaniu przywileju lokacyjnego przez króla Kazimierza Wielkiego. Status miasta utrzymał do 1869 roku. W okresie Pierwszej Rzeczypospolitej był stolicą rozległego powiatu lelowskiego. Lelów do dziś zachował średniowieczny układ urbanistyczny. W jego centrum znajduje się Rynek na planie zbliżonym do kwadratu; ulice wychodzą pod kątem prostym z jego narożników. Zobaczyć też można resztki murów obronnych, z zarysami dawnych bram miejskich: Częstochowskiej, Krakowskiej i Nakielskiej. Ta ostatnia, jak wykazały badania archeologiczne, była sporym obiektem, podobnym do bram w Lublinie czy Szydłowie. Mury powstały już w wieku XIV, a zostały rozebrane dopiero w XIX stuleciu. Najdawniejszą budowlą w granicach starego miasta jest wymurowany na początku XIV wieku, gotycki kościół św. Marcina, stojący na północ od Rynku. Do pierwszej połowy XIX stulecia sąsiadował z nim zespół klasztorny franciszkanów. Poza murami miasta, nad rzeką Białką, wznosił się niegdyś średniowieczny zamek królewski - obecnie jest to teren cmentarza.

Wirtualne wycieczki
Wyświetlenia:  151
Lokalizacja:

Lelów
Gmina: Lelów
Powiat: częstochowski


Region turystyczny: 
Jura Krakowsko-Częstochowska
Lokalizacja: 
Na wsi
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Zakwaterowanie w pobliżu
Lelów
0.47 km
Gastronomia w pobliżu
Lelów
0.02 km
Nakło
5.62 km
Wydarzenia w pobliżu
Niegowa
2025-04-13
10.98 km
Zapraszamy do Niegowy na wyjątkowe wydarzenie sportowe – bieg trailowy dla wymagających zawodników na malowniczych trasach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Uczestnicy mogą wybrać spośród kilku dystansów: trentamaraton (lekki trail na 30 km), półmaraton, ćwierćmaraton oraz „luźna piątka”. Dla miłośników nordic walking przygotowano specjalne kategorie na większości tras, z wyjątkiem półmaratonu, który dedykowany jest wyłącznie biegaczom.
Jaroszów
2025-01-12
19.08 km
Zapraszamy do udziału w naszym biegu oraz marszu nordic walking o charakterze charytatywnym w sprawdzonym cyklu Bieg Dobrego Serca, którego tym razem celem jest wsparcie Środowiskowego Domu Samopomocy oraz Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego w Żarkach. Te placówki odgrywają nieocenioną rolę w życiu dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami psychicznymi.