OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Niepozorna wieś Łutowiec (zwana niegdyś także Oltowiec lub Holtowiec) jest starą miejscowością, wzmiankowaną po raz pierwszy z końcem XIV w. Tutejsza średniowieczna strażnica obronna, której resztki zachowały się na jednym z ostańców skalnych, należy do najbardziej tajemniczych tego rodzaju obiektów na Jurze. Powstała najprawdopodobniej w wieku XIV, jednak już w następnym stuleciu opuszczona, zaczęła popadać w ruinę.
Niewiele wiemy o początkach strażnicy obronnej w Łutowcu w gminie Niegowa, a badacze formułowali na ten temat sprzeczne nieraz wnioski. Próżno też szukać średniowiecznych materiałów pisanych na jej temat. Dominujący pogląd wiąże genezę budowli z powstaniem znanego powszechnie systemu warowni, wzniesionych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Wówczas miałaby ona pełnić funkcje pomocnicze wobec zamku w Bobolicach (tego typu obiekty budowano wówczas 2, 3 km od głównych zamków). Można spotkać jednak inne zdania o początkach tej budowli, datujące jej powstanie na czasy wcześniejsze lub też późniejsze, np. na lata 1370-91 (strażnica ta miałaby być częścią systemu fortyfikacji zbudowanych przez księcia Władysława Opolczyka w celu powstrzymania wyprawy zbrojnej Władysława Jagiełły, chcącego odzyskać dla Królestwa Polskiego utracone wcześniej terytoria). Przypuszcza się, że obiekt obronny w Łutowcu składał się z dwóch części. Główną, prawdopodobnie, była murowana wieża, drugą zaś drewniane zabudowania, otoczone ziemnym wałem i fosą. Ta niewielka warownia funkcjonowała krótko. Przypuszczalnie w XV w. (a być może nawet jeszcze w wieku poprzednim, gdy ją zbudowano) została opuszczona i z biegiem czasu popadła w ruinę. Gdy w latach międzywojennych u podnóża skały wzniesiono dom mieszkalny (dziś również zrujnowany), prawdopodobnie użyto do jego budowy materiału z resztek dawnej warowni. W latach 60-tych XX w. prowadzono tu badania archeologiczne. Do dziś z łutowieckiej strażnicy obronnej zachowało się niewiele: kilkumetrowy fragment wzniesionego na skale kamiennego muru oraz słabo zaznaczające się w terenie pozostałości wałów i fosy.
