OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Ostoja Środkowojurajska jest jednym z obszarów Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, który został zakwalifikowany do sieci Natura 2000. Teren Ostoi znajduje się na południe i południowy wschód od Ogrodzieńca i obejmuje typowo jurajskie krajobrazy, z wapiennymi skałkami oraz wykształconymi tu zbiorowiskami roślinnymi. W jego obrębie znalazło się kilka charakterystycznych obiektów przyrodniczych - m.in. rezerwaty Góra Chełm, Ruskie Góry oraz Smoleń.
Obszar Ostoi Środkowojurajskiej ma 5 767,5 ha. Leży ona na terenie dwóch województw: śląskiego i małopolskiego. Tutejszy krajobraz tworzą przeważnie zbudowane ze skał jurajskich łagodne wzniesienia, pocięte dolinami. Charakterystyczną formą krajobrazu są wapienne ostańce o fantazyjnych kształtach oraz inne utwory krasowe, jak jaskinie czy wywierzyska. Szatę roślinną stanowią lasy, wśród których wyróżniają się buczyny (połacie żyznej buczyny sudeckiej osiągają tu swój północno-wschodni kraniec zasięgu geograficznego), a także zbiorowiska nieleśne, jak bogate murawy kserotermiczne z typowymi dla nich gatunkami roślin ciepłolubnych i sucholubnych. Łącznie wskazano na tym terenie szesnaście zbiorowisk roślinnych. Znajduje się tu także stanowisko endemicznego gatunku - warzuchy polskiej. Ostoja Środkowojurajska jest miejscem występowania rzadkich zwierząt. W tutejszych jaskiniach swoje zimowe schronie znajdują nietoperze: nocek łydkowłosy, nocek Brandta, nocek rudy, nocek orzęsiony, nocek Natterera, gacek brunatny czy podkowiec mały. Spośród ptaków wymienić warto dzięcioła czarnego, dzięcioła średniego, dzięcioła zielonosiwego, jarzębatkę czy muchołówkę małą. Bogactwu przyrodniczemu towarzyszy wiele zabytków, w tym kilka z malowniczych ruin zamków określanych mianem Orlich Gniazd. Obszar ten należy do atrakcyjnych rejonów turystycznych, co oczywiście wiąże się także z jego zagrożeniami. W odległości około 50 km leżą duże ośrodki miejskie: Katowice, Kraków i Częstochowa. Przez teren Ostoi Środkowojurajskiej przebiega kilka głównych szlaków Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej – m.in. Szlak Orlich Gniazd, Szlak Warowni Jurajskich czy Szlak Zamonitu.
