Akademia Niepodległości w Cieszynie

W nadchodzącym tygodniu Katowicki Oddział Instytutu Pamięci Narodowej otworzy w Cieszynie Akademię Niepodległości, cykl wykładów, które – w ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę Niepodległości – odbywać się będą regularnie aż do 2021 r. Wykład inauguracyjny poświęcony Józefowi Piłsudskiemu wygłosi dr hab. Lech Krzyżanowski, prof. UŚ. W uroczystości, która odbędzie się już w najbliższy poniedziałek 11 grudnia o godz. 17.00 w Sali sesyjnej cieszyńskiego Ratusza udział wezmą dyrektor katowickiego Oddziału IPN dr Andrzej Sznajder oraz burmistrz Cieszyna Ryszard Macura. Wykłady Akademii Niepodległości w Cieszynie organizowane będą we współpracy Instytutu Pamięci Narodowej z Książnicą Cieszyńską.

Akademia Niepodległości – to rozpoczęty w grudniu 2017 r., a obliczony na cztery lata (do połowy roku 1921) cykl spotkań, w czasie których pracownicy IPN oraz zaproszeni reprezentanci uczelni wyższych bądź lokalnych środowisk przedstawią – w formie popularnych wykładów – zarówno drogę do Niepodległej, poczynając od pierwszej dekady XX stulecia i czas I wojny światowej, poprzez wznoszenie jej państwowego gmachu i wykuwanie granic, po syntetyczny bilans międzywojennego dwudziestolecia. Wykłady w każdym ośrodku mają taki sam przewodni temat, przy czym każdorazowo składający się z dwóch segmentów – wykładowi o charakterze monograficznym towarzyszyć będzie drugi, oparty na wątkach biograficznych. Samo ujęcie jest indywidualnym wyborem wykładowcy – wszędzie tam, gdzie będzie to możliwe, należy sięgać do wątków lokalnych. W zależności od personalnego składu uczestników, zainteresowania etc. możliwe jest podejmowanie dyskusji, pogłębianie poszczególnych kwestii, odsyłanie do literatury przedmiotu. Ważne jest również, by każdorazowo mogło pojawić się konkretne przesłanie, bowiem cały cykl został pomyślany nie tylko jako poszerzenie wiedzy, ale też jako element formowania postaw, opartych na patriotyzmie, szacunku dla niepodległościowej tradycji i przywiązaniu do Ojczyzny. Dla słuchaczy Akademii Niepodległości, przygotowane zostaną stylizowane na przedwojenne, indeksy akademickie, a na zakończenie roku akademickiego - wzory certyfikatów, zaś na absolutorium - wzorowane na przedwojennych, patenty oficerskie.

Józef Piłsudski – twórca Niepodległej

Analizując, z perspektywy 100 lat, okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości, wymienia się postaci odgrywające w tym procesie decydującą rolę. Listę osób, które w największym stopniu przyczyniły się do powstania II Rzeczypospolitej niemal zawsze otwiera nazwisko Józefa Piłsudskiego. Czy to oznacza, że zasługi Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego lub Ignacego Daszyńskiego dla odzyskania niepodległości są mniejsze? Na tak postawione pytanie odpowiedzieć się nie da. Za to można stwierdzić, że czynnikiem, który „wypromował” Józefa Piłsudskiego na lidera ruchu niepodległościowego była posiadana przez niego charyzma. To ona stanowiła jednocześnie zwieńczenie drogi politycznej, którą wyznaczył sobie jeszcze w czasach gimnazjalnych, jak i była źródłem szacunku i poważania, jakim się cieszy do dziś, nawet w kręgu przeciwników politycznych. Kamieniami milowymi, w oparciu o które kształtował swą charyzmę były: zesłanie na Syberię 1887-1892, działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej, tworzenie Legionów Polskich, sprawowanie funkcji (Tymczasowego) Naczelnika Państwa, sposób prowadzenia wojny z bolszewikami, kształtowanie polskiej polityki zagranicznej aż do śmierci w 1935 r. Charyzmie nie zaszkodził ani przewrót majowy, ani Bereza Kartuska, choć stanowią one do dziś swoistą przestrogę przed groźbą autorytaryzmu.