NOSPR - {oh!} Orkiestra Historyczna - Ensemble Polyharmonique

WYKONAWCY:

• {oh!} Orkiestra Historyczna
• Martyna Pastuszka prowadzenie
• Ensemble Polyharmonique 
• Alexander Schneider prowadzenie

PROGRAM:

• Andreas Hammerschmidt – Vom Leiden Christi „Bis hin an des Kreuzes Stamm“
• Franz Tunder – Salve mi Jesu
• Johann Kuhnau – Tristis est anima mea
• Johann Rosenmüller – XII Sonata na 5 instrumentów smyczkowych i basso continuo
• Dietrich Buxtehude – Herzlich lieb hab ich dich o Herr BuxWV 41, Membra Jesu Nostri BuxWV 75

Przed pojawieniem się kantat Johanna Sebastiana Bacha w muzyce protestanckiej niemieckiego baroku kultywowano motet i koncert kościelny. Gdy w twórczości motetowej kontynuowano jeszcze tradycje renesansowe, w koncertach wykorzystano najnowsze zdobycze włoskiego baroku, które dość szybko trafiły do Niemiec za sprawą ucznia Giovanniego Gabrielego i Claudia Monteverdiego – Heinricha Schütza. Z koncertu wykształciła się kantata, jej rozwój w Niemczech był jednak zapóźniony w stosunku do Italii z powodu braku odpowiednich tekstów poetyckich, pozwalających odpowiednio skontrastować formę na recytatywy, arie i chóry. Starannie dobrany wielkanocny repertuar niniejszego koncertu znakomicie ukazuje proces krystalizowania się kantaty w niemieckiej muzyce epoki przedbachowskiej.

Koncert kościelny Vom Leiden Christi Andreasa Hammerschmidta (1611-1675) jest prostym w wyrazie opracowaniem znanej pieśni pasyjnej Bis hin an des Kreuzes Stamm. Pochodzi ze zbioru Fest-, Buss- und Dancklieder wydanego w 1658 roku. Przeznaczony na pięciu wokalistów i takiż zespół smyczków z basso continuo (b.c.) posiada strukturę rondową z refrenem tutti na słowach Wend, O Gott, unser Not, przeplatającym kuplety w zmiennej obsadzie głosowej.

Salve mi Jesu Franza Tundera (1614-1667) na kontralt solo z pięcioma smyczkami i b.c. jest niemiecką przeróbką Salve Regina Giovanniego Rovetty z 1647 roku. Włoski styl słyszany jest tu od początku w częstym kontrastowaniu wyrazu, melodyce i licznych koloraturach.

Tristis est anima mea Johanna Kuhnaua (1660-1722) – poprzednika J.S. Bacha na stanowisku kantora u św. Tomasza w Lipsku – jest łacińskim motetem pięciogłosowym a cappella, nawiązującym wyraźnie do polifonii renesansowej. Archaiczność stylu i bardzo sugestywna retoryka znakomicie oddają tu Mateuszowy tekst modlitwy Jezusa w Ogrójcu.

Sonata XII na pięć instrumentów smyczkowych i b.c. Johanna Rosenmüllera (1617-1684) pochodzi ze zbioru wydanego w 1682 roku. To typowy przykład sonaty kościelnej, złożonej z trzykrotnego następstwa części wolnej i szybkiej oraz licznych kontrastów wyrazowych.

Dietrich Buxtehude (1637-1707) był najwybitniejszym niemieckim twórcą kantatowym przed J.S. Bachem. Jego trzyczęściowa kantata Herzlich lieb hab ich dich o Herr BuxWV 41, przeznaczona na pięciu wokalistów, pięć smyczków, dwie trąbki i b.c., pod wieloma względami przypomina jeszcze koncert kościelny. Membra Jesu Nostri BuxWV 75 to cykl siedmiu kantat, będący medytacją na temat umęczonych na krzyżu stóp, kolan, rąk, boku, piersi, serca i twarzy Chrystusa. Łaciński tekst przypisywany jest dwóm cystersom – Bernardowi z Clairvaux i Arnulfowi z Louvain. Wewnątrz tych kantat, przeznaczonych na pięć głosów, dwoje skrzypiec z wiolonczelą (w cz. 6 pięć wiol da gamba) i b.c., obsada zmienia się tak często, jak w koncercie. Króciutkie odcinki solowe określone są tu już mianem arii, partii recytatywnych jeszcze brak.

Koncert odbędzie się 14 kwietnia (piątek), o godzinie 19.30, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, sala koncertowa, plac Wojciecha Kilara 1, Katowice.

Serdecznie zapraszamy.

źródło: www.nospr.org.pl