NOSPR - Penderecki2Cinema/11. Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie

Dyrygent: Dirk Brossé

Wykonawcy: Tine Thing Helseth trąbka; NOSPR  

Program: 

Krzysztof Penderecki – Trzy utwory w dawnym stylu; Michael Nyman - Suita z filmu Fortepian; Elliot Goldenthal - Koncert na trąbkę i orkiestrę smyczkową dedykowany Tadeuszowi Kościuszce (światowa premiera)

Utwory Krzysztofa Pendereckiego wykorzystane w filmach Lśnienie (1980, reż. S. Kubrick), Inland Empire (2006, reż. D. Lynch), Shutter Island (2010, reż. M. Scorsese), Demon (2015, reż. M. Wrona), Twin Peaks (2017)

Krzysztof Penderecki - Tren Pamięci Ofiar Hiroshimy; Polymorphia; Symfonia nr 3, cz. IV Passacaglia - Allegro Moderato; Symfonia nr 2, cz. I Moderato

Muzyka filmowa długo nie była traktowana przez środowisko filharmoniczno-akademickie poważnie. Tworzona na potrzeby obrazu i niejednokrotnie jemu podporządkowana długo walczyła o miejsce w salach koncertowych i w programach studiów, do których włączana jest dopiero od całkiem niedawna. A przecież do filmów pisali tacy giganci współczesnej klasyki jak Philip Glass, Wojciech Kilar, Leonard Bernstein czy Michael Nyman. Właśnie ten ostatni, niedawno ogłoszony laureatem 4. Nagrody im. Wojciecha Kilara, będzie gościem koncertu inauguracyjnego, podczas którego z rąk Prezydentów Miast Krakowa i Katowic odbierze statuetkę i wykona partię fortepianu w suicie z filmu Fortepian, chyba najbardziej rozpoznawalnym z soundtracków Nymana. Podczas koncertu Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia wykona także orkiestrową aranżację Kwartetu smyczkowego no. 3, dzieła autonomicznego, ale jednocześnie silnie powiązanego z jego wątkiem filmowym. Kwartet no. 3 jest bowiem skonstruowany jako łańcuch wariacji na temat Out of the Ruins, hipnotyzującego i przepięknego soundtracku Nymana do dokumentu BBC o trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w Armenii w 1988 roku.

Prawdziwą perełką tej części koncertu będzie także światowa premiera najnowszego dzieła pierwszego laureata Nagrody im. Wojciecha Kilara i zdobywcy Oscara za muzykę do filmu Frida — Elliota Goldenthala. Jest to utwór ze wszech miar szczególny. Jego powstanie jest bezpośrednią reakcją na niezwykle silną więź, jaką kompozytor zbudował z Krakowem i Polską podczas swoich poprzednich wizyt na Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie, na którym gościł już trzykrotnie oraz chęci złożenia hołdu nie tylko polskiej kulturze, ale również wieloletnim relacjom między Polską, a Stanami Zjednoczonymi. Koncert na trąbkę i orkiestrę smyczkową — utwór, na który Goldenthal, trębacz z wykształcenia, jak sam mówi, czekał całe życie — został zainspirowany postacią Tadeusza Kościuszki, postaci niezwykle ważnej w historii zarówno Polski, jak i Stanów Zjednoczonych. Jest to szczególny akcent w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę.

Drugą część koncertu wypełnią dzieła Krzysztofa Pendereckiego. Utwory autonomiczne, po które wielokrotnie sięgali najwybitniejsi reżyserzy filmowi i telewizyjni. Utwory wyznaczające kierunki rozwoju sonoryzmu zostaną zaprezentowane w połączeniu z obrazem. Usłyszymy Tren — Ofiarom Hiroszimy, który choćby ostatnio posłużył do stworzenia gęstej atmosfery w najnowszym sezonie kultowego serialu Twin Peaks Davida Lyncha, a wcześniej zabrzmiał w Lśnieniu Stanleya Kubricka i Ludzkich dzieciach Alfonso Cuaróna. W Lśnieniu Kubrick sięgnął także po korespondującą z Trenem, późniejszą Polimorfię na 42 instrumenty smyczkowe będącą muzyczną transkrypcją encefalogramów, tj. wykresów ilustrujących aktywność fal mózgowych, wygenerowanych podczas słuchania kilku z wczesno-awangardowych dzieł Pendereckiego. Ostatnio mogliśmy usłyszeć ją w Demonie, ostatnim filmie nieżyjącego już reżysera Marcina Wrony. Polimorfia była
z resztą szczególnie popularna u twórców filmowych; poza Lśnieniem i Demonem możemy odnaleźć ją także w takich filmach jak Inland Empire Lyncha, Bez lęku Weira czy w EgzorcyścieFriedkina. Program tej części koncertu uzupełnią fragmenty dwóch symfonii pochodzących już z okresu „nowej syntezy” stylistycznej pierwszą część Moderato z Symfonii nr 2 „Wigilijnej”, którą Andrzej Wajda wykorzystał w Katyniu oraz opartą
na basowym ostinatoczwartą część powstającej 7 lat Symfonii nr 3 Passacaglia — Allegro Moderato, którą w najbardziej charakterystyczny sposób wykorzystał Martin Scorsese
w filmie Shutter Island. Część tę możemy również usłyszeć w Katyniu oraz w Nerudzie Larraína.

Koncert odbędzie się 29 maja (wtorek), o godzinie 19:30, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, sala koncertowa, plac Wojciecha Kilara 1, Katowice.

Serdecznie zapraszamy.

źródło: www.nospr.org.pl